اسلامي امارت او ديوبند:

دا يو حقيقت دی چې د ديوبند سترې ديني مدرسې د جهاد او ديني دعوت په برخه کې د نړۍ په کچه بېساري خدمتونه کړي او ټولي نړۍ ته يې په لسهاوو زره فارغين وړاندې کړي دي چې هر فارغ يې بيا په خپله سيمه کې ګڼ شمېر خدمتونه سر ته رسولي دي.

د ديوبند ديني مدرسه هغه وخت د جهاد په برخه کې وځلېدل چې په هند کې يې د انګرېزانو پر ضد د جهاد فتوي ورکړه او د انګرېزانو پر ضد يې خلک پاڅون ته را وپارول چې نتيجه يې هم ورکړه او انګرېزان د هند څخه ووتل، د دې وروسته د دې مدرسې شاګردانو د نړۍ په ګوټ ګوټ کې جهادي حرکتونه رهبري کړي دي چې لويه بېلګه يې افغانستان دی چې د انګريزانو او روسانو پر ضد د ديوبند څخه فارغ سوو علماؤ په جهادي بهير کې پوره ونډه واخيسته او د امريکايانو پر ضد جهاد خو په پوره توګه د ديوبندي علماؤ لخوا رهبري کېدی ځکه د اسلامي امارت مخکښه مسئولين د ديوبندي مسلک لارويان دي، همدې تړاو ته په کتو داسي ويلاي سو چې د امارت د مسئولينو مذهبي بنسټ د حنفي فقهي پر ديوبندي تشريح باندې ولاړ دی ځکه نو ديوبندي مسلک ته تر بل هر مسلک ډېره ترجيح ورکول کيږي او د افغانستان د بهرنيو چارو وزير مولوي اميرخان متقي ته د د يوبند په ديني مدرسه کې ډېر توند او ګرم ښه راغلاست ويل کيږي.

د ديوبند ديني مدرسې چې د دعوت لپاره کومه تګلاره غوره کړې د دې مدرسې د فارغينو لخوا د نړۍ په کونج کونج کې د همدغه تګلاري پر اساس ديني دعوت چليږي چې افغانستان هم نن د دې مدرسې د ديني دعوت لپاره ډېر ښه ډګر دی ځکه ډېری حقاني او تکړه علماء د ديوبند مسلک لارويان دي او د دې مدرسې مستقیما یا بالواسطه شاګردان دي.
مولوي نورالحق مظهري

سخت دريځو انسانانو ته د رسول الله صلی الله عليه وسلم ښېرا:

ژباړه: د عبدالله څخه روايت دی چې رسول الله صلی الله عليه وسلم درې ځلي وويل: سخت دريځه دي مړه سي.

محدثينو د دې حديث په تشريح کې ليکلي دي: سخت دريځه و هغه چا ته وايي چې په دين کې بې ځايه ډېره سختي کوي او په خبرو او کارونو کې تر ټاکل سوو شرعي حدودو تجاوز کوي.

مثلا: شرعي عذرونو ته اعتبار نه ورکوي، فقهي مراتب داسي سره ګډوډ کوي چې مباح د مستحب او سنت مرتبې ته او مستحب او سنت د فرض او واجب مرتبې ته رسوي او يا هم د تقوی په نامه مباح او مستحب شيان پر ځان او يا پر نورو فرض او لازم ګڼي.

وضاحت: په دين کې استقامت او ټينګوالي ته سخت دريځي نه ويل کيږي او نه هم پر دين باندې غيرت سخت دريځي ده البته کفار او بې دينه خلک هر پرهیزګاره او مبارز مسلمان ته سخت دريځ وايي، همداسي د اسلامي احکامو عملي کولو ته هم سخت دريځي وايي.

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- «هَلَكَ الْمُتَنَطِّعُونَ». قَالَهَا ثَلاَثًا.[صحيح مسلم۶۹۵۵]

مولوي نورالحق مظهري

د مجازات او مکافات ارزښت:(لومړی برخه)

کله چې يو څوک ستا تر مشرۍ لاندې کارونه کوي د دې لپاره چې ښه کار کوونکی تشويق شي او د نور کار کولو روحيه پيدا کړي همداسي نور کسان هم د ده غوندي ځانونه جوړ کړي د هغه بايد ستاينه وشي او د هغه د لا هڅولو لپاره د هغه څخه د منني او مکافات مراتب تر سره شي او چې څوک ستا تر مشرۍ لاندې د کوم جرم مرتکب کيږي هغه ته بايد مناسب مجازات ورکړل شي تر څو نوموړی ځان اصلاح کړي او نور کسان هم د ده د مجازات څخه عبرت واخلي.

په حديث شريف کې راځي: لاَ يَشْكُرُ اللَّهَ مَنْ لاَ يَشْكُرُ النَّاسَ.[سنن ابي داود4813]

ژباړه: هغه څوک د الله تعالی شکر نه شي آداء کولای کوم چې د خلکو شکر نه شي آداء کولای.

په بل حديث کې راځي: أَشْكَرُ النَّاسِ لِلَّهِ أَشْكَرْهُمْ لِلنَّاسِ.[السنن الکبري للبيهقي12391]

ژباړ: په خلکو کې د الله تعالی ډېر شکر هغه چا آداء کړی دی چې د خلکو شکر يې ډېر آداء کړی وي. 

د دواړو احاديثو څخه داسي ښکاري چې د انسانانو څخه مننه او تشکر ډېر ارزښت لري آن تر دې چې تر څو انسان د نورو انسانانو څخه شکر آداء نه کړي تر هغه پوري د الله تعالی څخه شکر نه شي آداء کولای نو کوم څوک چې د چا سره په اداره کې خدمت کوي او ښه کار يې کړی وي د دې حديث پر بنسټ تر خپله وسه د هغه څخه مننه وکړي او د تشويق لپاره يې په ستاينه او مکافات باندې ونازوي.

په حدیث شریف کې راځي: ومن أتى إليكم معروفا فكافئوه، فإن لم تجدوا ما تكافئونه، فأثنوا عليه حتى تعلموا أن قد كافأتموه.[مسند الطيالسي 2007]

ژباړه: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمايي: که څوک ستاسې سره نېکي وکړي نو بدله يې ورکړئ؛ که چېري تاسو داسې څه ونه موندل چې بدله پرې ورکړی نو د هغه ستاينه وکړئ تر څو تاسې پوهېږی چې تاسو د هغه بدله ورکړې ده.

د دې حديث څخه له ورايه ښکاري چې کله يو څوک زموږ سره ښېګڼه کوي موږ يې بايد بدله ورکړو که مو په بدله کې د کوم شي ورکول په وسه نه وه بيا نو د هغه ستاينه وکړو تر څو چې د هغه حق آداء کولای شو؛ کوم څوک چې زموږ تر امر لاندې کار کوي د هغه لخوا په کار کې صداقت او اخلاص که له يوې خوا د هغه لپاره د مسئوليت سم آداء کول دي له بلې خوا زموږ سره د هغه احسان دی ځکه چې هغه د وظيفې د سم سر ته رسولو په ذريعه ستا باور خاوري نه کړ او ستا لخوا د ده په ټاکنه کې يې ستا غوراوی له خطا او اشتباه څخه وژغوری نو ځکه ته بايد د ده سره ښه وکړې، تشويق يې کړې او نور يې هم کار ته و هڅوې تر څو دی د نور کار کولو لپاره نوره انرژي واخلي او نور کسان هم د ده په ليدلو سره ښه کار کولو ته تشويق شي.

يو چا ته مکافات ورکول او د هغه تشويق کول په ګڼو طريقو سره کېدلای شي؛ په رتبه کې پورته کول، مالي مرسته کول، ستاينليک ورکول، په شخصي يا عمومي ډول د هغه ستاينه کول هغه شيان دې چې هغه ورباندې تشويق کېدلای شي او که په دغو کارونو کې يو لا هم د چا په وسه نه وي نو بيا دعا خو ورته کولای شي چې دعا هم د مننې او ستاينې يوه طريقه ده لکه په لاندې حديث کې چې راځي:

 ومن آتى إليكم معروفا فكافئوه فإن لم تجدوا فادعوا له حتى تعلموا أن قد كافأتموه.(سنن نسائي: 2567)

ژباړه: که څوک ستاسې سره نېکي وکړي نو بدله يې ورکړئ؛ که چېري تاسو داسې څه ونه موندل چې بدله پرې ورکړی نو د هغه لپاره دعا وکړئ تر څو تاسې پوهېږی چې تاسو د هغه بدله ورکړې ده.

كله چې په جيش العسره کې عثمان رضي الله عنه د مسلمانانو لښکر سمبال کړ رسول الله صلی الله عليه وسلم وفرمايل: د دې وروسته چې عثمان هر کار وکړي تاوان نه ورته کوي، دا خبره رسول الله صلی الله عليه وسلم پټولای شوه خو ځکه يې ښکاره کړه چې دا يو ډول مکافات او تشويق وو د حضرت عثمان رضي الله عنه لپاره.

يوه ورځ رسول الله صلی الله عليه وسلم د خپلو صحابه وو څخه پوښتنه وکړه چې نن چا روژه نيولې ده؟ ابوبکر رضي الله عنه وويل: ما نيولې ده، بيا يې وويل: څوک نن جنازې ته تللی دی؟ ابوبکر رضي الله عنه وويل: زه تللی يم، بيا يې وويل: نن مسکين ته چا ډوډې ورکړې ده؟ ابوبکر رضي الله عنه وويل: ما ورکړېده، بيا يې وويل: نن څوک د ناروغ پوښتني ته تللی دی؟ ابوبکر رضي الله عنه وويل: زه تللی يم، رسول الله صلی الله عليه وسلم وفرمايل دغه کارونه په هيچا کې نه سره راټوليږي مګر دا چې هغه جنت ته ځي.

رسول الله صلی الله عليه وسلم دا خبره پټولای شوه خو ځکه يې ښکاره کړه چې د دې کارونو فضيلت ښکاره شي، د ابوبکر رضي الله عنه منزلت څرګند شي او د ابوبکر ضي الله عنه لپاره تشويق او د نورو لپاره هڅونه شي.

له همدې امله دا ډېره مهمه ده چې موږ د هغه انسانانو څخه چې ښه کار کوي مننه وکړو، هغوی تشويق کړو او د نازولو په يوه طريقه يې ونازوو تر څو دوی د لا ښه کار کولو ته وهڅيږي او نور خلک هم د دوی غوندې کارونو ته مخ واړوي او تشويق شي.

په کوم ځای کې د تکړه کسانو څخه مننه نه کيږي په تدريجي ډول کارونه ډېر ټکني کيږي ځکه چې کارکوونکې انسان به نا اميده شي او کوم کسان چې سم کار نه کوي هغوی به تنبيه نه شي. 

دوام لري...

مولوي نورالحق مظهري

د ليکلو پر وخت ډېر دقت وکړئ!

ژباړه: يزيد بن مهلب خپل زوی مخلد ته ويل: کله چې دي ليک ليکی نو ښه ډېر ورته وګوره ځکه د انسان ليک د هغه د عقل ځای دی.

يعني د ليکلو په وخت کې ډېر غور وکړه تر څو بې ځايه او بې کاره خبري درڅخه و نه ليکل سي ځکه د خط په ليکلو کې بايد انسان د خپل عقل څخه استفاده وکړي او د انسان ليک د هغه د عقل د څرنګوالي ښکارندويي هم کوي.

کله چې موږ ليکل کوو بايد د ليکلو په وخت کې د ليکنې املاء، خط او محتوی ټولو ته جدي پاملرنه وکړو تر څو داسي ليکل راڅخه و نه سي چې څوک يې بيا نه سي لوستلای او يا داسي شی راڅخه و نه ليکل سي چې وروسته بيا ورباندې پښېمانه يو، د ليکنې د اتمام وروسته ليکنه څو ځلي مطالعه کړو چې احتمالي غلطيانې يې هم ونيسو وروسته يې بيا نشر يا چاپ کړو.

قَالَ يَزِيدُ بْنُ الْمُهَلَّبِ لابْنِهِ مُخَلَّدٍ: إِذَا كَتَبْتَ كِتَابًا؛ فَأَطِلِ النَّظَرَ فِيهِ، فَإِنَّ كِتَابَ الرَّجُلِ مَوْضِعُ عَقْلِهِ.[المجالسة وجواهرالعلم1526]

مولوي نورالحق مظهري

علم او تحصيل تر عبادت غوره او بهتره دی:

د ابوذر رضي الله عنه څخه روايت دی چې رسول الله صلی الله عليه وسلم راته وفرمايل: ای ابوذره! که ته سهار وختي ولاړ سې او د الله د کتاب یو آيت زده کړې دا ستا لپاره تر سل رکعته لمونځ غوره او بهتره دی. او که سهار وختي ولاړ سې او د علم یو باب (مسئله یا فصل) زده کړې، که عمل ورباندې وسي او که عمل ورباندې و نه سي، دا ستا لپاره تر زر رکعته لمونځ غوره او بهتره دی.

عَنْ أَبِي ذَرٍّ، قَالَ: قَالَ لِي رَسُولُ اللهِ صَلَّى الله عَليْهِ وسَلَّمَ: يَا أَبَا ذَرٍّ، لأَنْ تَغْدُوَ فَتَعَلَّمَ آيَةً مِنْ كِتَابِ اللهِ، خَيْرٌ لَكَ مِنْ أَنْ تُصَلِّيَ مِئَةَ رَكْعَةٍ، وَلأَنْ تَغْدُوَ فَتَعَلَّمَ بَابًا مِنَ الْعِلْمِ، عُمِلَ بِهِ أَوْ لَمْ يُعْمَلْ، خَيْرٌ مِنْ أَنْ تُصَلِّيَ أَلْفَ رَكْعَةٍ.(سنن ابن ماجة219)

مولوي نورالحق مظهري