۱۳۹۴/۱۰/۰۱

هغه خلګوته چي خپلي لونړي ژر په نكاح نه وركوي:

هغه خلګوته چي خپلي لونړي ژر په نكاح نه وركوي:
دايو حقيقت دئ چي ښځه هم دنر غوندي جفت او دژوند ملګري ته اړتيا لري چي دځوانۍ سره هم مهاله بايد ورته دملګري تابيا ونيول سي خو دبده مرغه چي ځيني خلګ خپلي لونړي اوياهم ځيني وړونه خپلي خوندي دبلوغ وروسته ډيره مده ساتي  آن چي ځيني يي تر35 اويا 40 كلنۍ پوري هم رسيدلي وي خو ددي خلګو داكار هم شرعا اوهم دانساني فطرت له نظره ناروا دئ ، شرعا ځكه چي الله پاك دخپل رسول پرژبه انسانانو ته داسي سپارښتنه كړيده چي تاسو دانجوڼو په وركولو كي ځنډ مكوئ لكه چي رسول اكرم  صلي الله عليه وسلم وحضرت علي رضي الله عنه ته په درو شيانو كي دتلوار سپارښتنه كوي چي يويي دښځي ژر په نكاح وركول دي:
وَالاِيْمُ اِذَاوُجِدَتْ لَهَاكُفْوًا{ { رواه الترمذي وقال حديث غريب حسن كمانقله الالباني في المشكاة 1/192}.
ژباړه:اوداغسی مه ځنډه وه ښځه کله چي سيال ورته پیداسی. یعنی په نکاح یی ورکړه.

همدا راز په حديث كي راځي:
} عَنْ عُمَرْبِنْ خَطَّابْ t وَاَنَسْ بِنْ مَالِكْ t عَنْ رَّسُولِ اللهِ r قَالَ فِي التَّوْرَاةِ مَكْتُوبٌ مَنْ بَلَغَتْ اِبْنَتُهُ اِثْنَتَيْ عَشْرَةَ سَنَّةً وَلَمْ يُزَوِّجْهَافَاَصَابَتْ اِثْماً فرکبت اثمافَاِثْمُ ذَالِكَ عَلَيْهِ{.{ شعب الإیمان حدیث 8302 و 8303 }
ژباړه:ده عمربن خطابt اوانس بن مالكtڅخه روايت دي  د رسول اكرمr څخه چي ده وفرمايل: په تورات كي ليكلي دي: چي د چا لور دوولسو كالوته ورسيږي اوده په نكاح نه وي وركړي اوهغه ښځه مرتكبه د ګناه سي نوګناه ئي د پلارپرغاړه ده.
اودحضرت عمر رضي الله عنه څخه روايت دئ :
عَنْ عُمَرَبْنِ الْخَطَّابْ رَضِيَ اللهُ تَعَالَي عَنْهُ اَنَّهُ قَالَ زَوِّجُوْااَوْلاَدَكُمْ اِذَاَبلَغُوْا لاَتَحْمِلُوْا آثَامَهُمْ{ {ابن الجوزي احكام النسآء34}.
ژباړه: د عمربن خطاب رضي الله تعالي عنه څخه روايت دي چي ده  وفرمايل په نكاح وركړئ خپل اولادكله چي بلوغ ته ورسيږي،ځانونه مه باروي ددوي په ګناهونوباندی.
په شريعت كي هم ددي لپاره ډيري نموني لرو چي پلارونو خپلي لوڼي په خپله په نكاح وركړيدي لكه موسي عليه السلام ته چي دده خوسر ددي وړانديز كوي چي زه غواړم خپله يوه لور تاته دركړم چي بيا همداسي كيږي ، خپله لور وركوي.

همدا راز حضرت عمر رضي الله عنه دخپلي لور حفصه رضي الله عنها دنكاح كولو وړانديز حضرت ابوبكر اوحضرت عثمان رضي الله عنهما ته كوي چي بياهغه وو رسول الله صلي الله عليه وسلم ورسره نكاح كوي.

همدا راز سعيدبن المسيب رضي الله عنه چي تابعي اويو ستر مجتهد اومقتدا عالم وو دخپلي لور دنكاح وړانديز خپل شاګرد عبد الله بن أبي وداعة ته كوي چي هغه هم ورسره نكاح كوي.

نو داهيڅ بد كارندئ چي څوك دي دخپلي لور دنكاح وړانديز ويو صالح اونيك انسان ته وكړي ځكه چي لكه سړئ چي دخپل زوي لپاره دښځي په انتخاب كي څومره جدي او دقيق وي همداسي بايد دخپلي لور لپاره دميړه په انتخاب كي جدي او دقيق وسي.

دبله پلوه په كور كي دښځي ډير كښينستل ددي لامل كيږي چي ښځه دي دډيرو روحي او جسمي ناروغيو سره لاس اوګريوان سي چي چي بيا دعمر ترآخره پوري يي تداوي ګرانه وي.

نوپلارونه او دكور مشران بايد ودي خبري ته ډيره پاملرنه وكړي او خپلي لوړي دبلوغ وروسته سم ځاي په نكاح وركړي.

په امت كي ددرځ اچوونكي سزا

په امت كي ددرځ اچوونكي سزا:

عَنْ عَرْفَجَةَ بْنِ شُرَيْحٍ قَالَ : قَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم : إِنَّهَا سَتَكُونُ بَعْدِي هَنَاتٌ وَهَنَاتٌ وَهَنَاتٌ - وَرَفَعَ يَدَيْهِ - فَمَنْ رَأَيْتُمُوهُ يُرِيدُ تَفْرِيقَ أَمْرِ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه وسلم وَهُمْ جَمِيعٌ ، فَاقْتُلُوهُ كَائِنًا مَنْ كَانَ مِنَ النَّاسِ.[سنن نسائي4021]
ژباړه: عرفجة بن شريح وايي : رسول اكرم صلي الله عليه وسلم وفرمايل: يقينا به زما وروسته ډير حوادث اوپيښي  راځي- اوخپل لاسونه يي پورته كړه – نوهرچاچي داسي سړئ وليدئ چي دمحمد(ص) دامت كار يي پاشئ پداسي حال كي چي هغه سره راټول وه نومړيي كړئ هرڅوك دخلګو څخه چي وي.


توضيح: يعني چي څوك درسول اكرم صلي الله عليه وسلم دامت ترمينځ بي اتفاقي راولي ، هغوي سره ويشي نوتاسو هغه څوك مړكړئ هرڅوك چي وي ،‌لوي والي ،‌مرتبي او كارنامو ته يي مه ګورئ ؛ ځكه چي يووالئ دامت تراشخاصو ډير مهم دئ.

دليكني اوتصنيف سرقت داسلام اواخلاقو له نظره

دليكني اوتصنيف سرقت داسلام اواخلاقو له نظره:
بسم الله الرحمن الرحيم
الله پاك لكه إنسانان چي يي د ژبي ؛ ځاي ، رنګ ، غناء اوفقر، قوم او نورو مشخصاتو له كبله ديوحكمت له وجهي متفاوت او متمايز پيدا كړيدي همدا راز يي دإستعدادونو، زكاوت ،‌ ټنبلۍ او زيركتيا له مخي هم متفاوت اومتمايز پيدا كړيدي ، كوم خلګ چي الله پاك دزكاوت اوزيركتيا نعمت وركړئ وي اوبيايي هغوي ته دإستعمالولو توفيق هم وركړئ وي نو هغوي دخپل علمي استعداد څخه په ګټي اخيستني سره په مختلفو لارو باندي غواړي خلګوته خدمت وكړي ، دخپل استعداد په واسطه خلګوته دهغوي دژوند مختلفي چاري دمختلفو مخولپاره أنځور او دمثبتو چارو دپرمخ بيولو اومنفي څخه يي دډډه كولو لپاره مختلف اړخونه روښانه، او ورته هراړخيزي لار ښووني وكړي ، چي يوه لاره يي ليكوالي اوتأليفات دي چي ددي لاري څخه ډيرو ليكوالانو اومؤلفينو دخپلو علمي استعدادونو نتيجه او زيار ايستلو مثبتي پايلي خلګوته په ليكنو او تصنيفاتو كي وړاندي كړيدي، او دإنسانو دژوند په ډيرو برخوكي يي ليكني اويا تأليفات كړيدي.
پدي كارسره ليكوالانو اومصنفينو په رښتياچي خپله علمي دنده سرته رسولي او مونږ ته يي ديوي خوا ډيره لويه علمي زيرمه په لاس راكړيده ،‌چي مونږ يي بايد منندوي سو اوددوي شكريه آداء كړو، او دليكنوڅخه يي درسته استفاده وكړو،‌ او دبلي خوايي دخپل قلم اوګوتو په ژبه راته داسي الهام وركوونكي تصريحات كړيدي چي په ژور فكر سره ورته غوږ نيول اوپه دقت سره يي لوستل دداسي فكر دإحياء سبب كيږي چي إنسان دي دځانه سره سوچ وكړي چي زه هم ددوي غوندي إنسان يم دوي چي دومره ګټوري ليكني اوتصنيفات كړيدي ،‌زه يي ولي نشم كولائ ؟ چي په نتيجه كي په إنسان كي د پرمختګ او ارتقاء  روحيه پيدا كيږي او ددي لامل كيږي چي إنسان دي ديوي خوا ددوي له سيرت اوژوند دڅرنګوالي څخه ځان خبركړي اودبلي خوا دي ځان ددوي غوندي جوړ كړي.
خوددوي څخه مننه ، ددوي دليكنوڅخه درسته إستفاده، ددوي په سيرت باندي دځان خبراوئ او ددوي غوندي دځان جوړول هغه وخت ممكن دي چي ديوي خوا ددوي ليكني اوتصنيفات د تحريف او منفي مغرض تغيير څخه وژغورل سي او دبلي خوادي دهرچاليكنه اوتصنيف وهغه ته منسوب كړل سي، همدا راز دي دوي ته ددوي دزيار ايستلو پخاطر دعاوسي اوورڅخه دي شكر آداء سي.‌ځكه كچيري ليكنه اويا تصنيف تحريف سي نو دا معلومه خبره ده چي ليكنه اويا تصنيف خپل اصالت له لاسه وركوي په ځينو مواردو كي يي محتويات پوره تغيير كوي چي بيا ورڅخه درسته استفاده كول ،‌ګران دي ، ځكه چي هرليكوال ځان ته دخپلي ليكني څخه غرض او موخه لري اوهرڅوك دخپل استعداد اوظرفيت په اندازه خپلي ليكني ته يوځانګړئ اوخاص سبك اوطريقه وركوي ، نوچي كله يي په ليكنه كي بل څوك  دخل وكړي داټولي ځانګړتياوي او دپام وړټكي له منځه ځي ، اوپه هغه صورت كي خو چي تحريف يي رسوا او ښكاره سي خلګ ورڅخه بيخي قصدا هيڅ ګټه نه پورته كوي ځكه چي  دي ليكني اوتصنيف ته ديو نيمكړي اوتغيير وركړل شوي په سترګه ګوري.
همدا راز كه يي دليكونكي اومؤلف نوم تغيير وكړي نو له يوي خوا به ليكنه خپل حيثيت له لاسه وركړي اودبلي خوابه ورڅخه پورته أهداف لاسته رانسي، ځكه دهرچا خبره ځان ته ځاي اودمنلو ځانګړئ مقام لري، ديو چاخبره ډيره مؤثره تماميږي خو دبل چاخبره بيا هيڅ تأثير نلري ،‌همدا راز دابه هم ډيره ګرانه سي چي سړئ دي دليكونكي په سيرت باندي ځان خبر كړي بيادي دغه ليكنه دهغه دسيرت سره مقايسه كړي دځان متأثره كيدل خو ورڅخه لا هلته پريږده.
دامعلومه خبره ده چي تحريف اوتغيير دنوم ، دهغوي څخه دمنني اوشكر كولو خلاف دئ ، ځكه چي هغوي پرليكني اويا تصنيف باندي زيار ايستلئ دهغه په مرتب كولو كي يي ډير زحمت ګاللئ ، نوچي كله تحريف سي اويا يي دليكوال نوم وربدل سي دهغه ليكوال اومصنف زيار اوزحمت پوره له پامه ورغځول كيږي چي داكار لومړئ دغه چاوكئ چي ليكني ته يي تغيير وركئ اوبيا دهغو خلګوڅخه كيږي چي په ليكونكي باندي يي خبرندي چي په نتيجه كي هم تغيير وركوونكئ اوهم نور لوستونكي دليكوال څخه دمنني اوهغه ته دعاكولو دوظيفي د نه آداء كولو مرتكب كيږي پداسي حال كي چي په حديث كي راځي: من لم يشكر الناس لم يشكر الله.[سنن ترمذي1955]يعني چاچي دخلګو شكر نوي آداء كړئ هغه دالله پاك شكر هم ندئ آداء كړي.
داكار نه تنها داچي ليكنو اوتصانيفوته لوي تاوان دئ بلكي هغه خلګوته يي تردي لاهم ډير تاوان رسيږي چي دغه كاركوي ، ديوي خوا يي دالله پاك لخوا وركړل شوي عزت او آبرو له منځه ځي ، خلګ يي پرنورو ليكنو چي خپله يي كړيدي هم بدګمانه كيږي اوڅوك ورباندي باور نكوي. او دبلي خوا يي ددي منفي او ناروا كار هغه منفي اثرات هم ورباندي لويږي ، يوخويي دخدمت اوعلم څخه بركت پورته كيږي اوبل پدي خاطر چي داكار غلا او سرقت دئ ګناه ورته لري.
امام نووي رحمه الله په بستان العارفين كي فرمايي: څوك چي دغسي كاركوي دهغه علم ورته هيڅ منفعت اوبركت نلري.
همدا راز پدي بدعادت باندي د روبدي كيدلو په صورت كي يي لرونكئ إستعداد هم له منځه ځي ،‌ځكه چي كله نفس په سهولتونو باندي عادت سي بيا ورته دزيار اوزحمت كښل  ډير سخت وي په ځانګړي توګه دكامپيوټر اوټلفنونو دكاپي اوپسټ څخه يي استفاده كول دټولو زحماتو چي بايد يي ديوي ليكني په آماده كولو وكاږي ځاي نيسي چي دايي دعلمي إستعداد په مرګ باندي ورته تماميږي.
همدا راز ددي كار كوونكي كه دغه كارقصدا ددي لپاره كوي چي خلګ يي ددي ليكني اوتصنيف پخاطر ستاينه او تعريف وكړي بايد پدي باندي هم سرخلاص كړي چي دغه كار يي ديوي خوا دحقيقت پرخلاف دئ او دبلي خوا ديهودو دعلماؤ اويامنافقينو سره چي الله پاك يي دداسي غوښتنو پخاطر غندي ، پدغه عمل كي دځان مشابه كول دي.ځكه چي هغوي هم غوښتل پرداسي كارونو باندي ددوي مدح اوصفت وسي چي دوي نكول.
الله پاك ددوي په هكله فرمايي: وَيُحِبُّونَ أَنْ يُحْمَدُوا بِمَا لَمْ يَفْعَلُوا.[سورة آل عمران188َ]
يعني دوي خوښ لري چي ددوي تعريف دي وسي په هغه شيانوباندي چي دوي ندي كړي.
په احاديثو كي هم ددي كار منع ته إشاره سويده او داكار يي د" انتحال " په نامه بندي ياد كړئ دئ چي معنا يي همدغه ديوچادليكني اويا تصنيف وځانته نسبت كول دي.
دامام بيهقي په سنن كبري كي راځي: عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْعَذَرِىِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« يَرِثُ هَذَا الْعِلْمَ مِنْ كُلِّ خَلَفٍ عُدُولُهُ يَنْفُونَ عَنْهُ تَأْوِيلَ الْجَاهِلِينَ وَانْتِحَالَ الْمُبْطِلِينَ وَتَحْرِيفَ الْغَالِينَ ».[سنن الكبري للبيهقي21439].
يعني دغه علم به دهري وروستنۍ ډلي څخه وعادلانو اوبا انصافو خلګوته پاتيږي چي دوي به ورڅخه تأويل دناپوهانو خلګو ليري كوي همدا راز به انتحال دباطل كوونكو ليري كوي اوهمدا راز به تحريف دتجاوز كوونكو ورڅخه ليري كوي.
په مرقات كي يي د" إنتحال " دتعريف په هكله ليكلي دي:
(وَانْتِحَالَ الْمُبْطِلِينَ) الِانْتِحَالُ: ادِّعَاءُ قَوْلٍ أَوْ شِعْرٍ، وَيَكُونُ قَائِلُهُ غَيْرَهُ بِانْتِسَابِهِ إِلَى نَفْسِهِ.[مرقات المفاتيح شرح مشكوة المصابيح248]
يعني انتحال: دبل چاپه قول اوشعر باندي دعوه كول او وځانته يي نسبت كول دي.
همدا راز علامه مولانا عبدالحي لكنوي رحمه الله په حاشيه كي دشرح الوقاية فرمايي:
فقد تطلق السرقة على استراق السمع وقد تطلق على السرقة في الصلاة، وهي أن يؤديها ناقصة، وقد تطلق على الانتحال في التصانيف، وقد تطلق على قطع الطريق.[عمدة الرعاية حاشية شرح الوقاية كتاب السرقة]
يعني دسرقة اطلاق كله كله په غلاكولو دخبرو كيږي اوكله كله يي اطلاق دلمانځه پرغلا باندي كيږي اوهغه داسي چي لمونځ نيمګړئ وكړي، اوكله كله يي اطلاق پر غلاكولو دتصانيفو كيږي اوكله كله يي اطلاق پر نيولو دلاري كيږي.
همدا راز امام نووي رحمه الله په بستان العارفين كي فرمايي:
الدين النصيحة: ومن النصيحة أن تضاف الفائدة التي تستغرب إلى قائلها فمن فعل ذلك بورك له في علمه وحاله ومن أوهم ذلك وأوهم فيما يأخذه من كلام غيره أنه له فهو جدير أن لا ينتفع بعلمه ولا يبارك له في حال. ولم يزل أهل العلم والفضل على إضافة الفوائد إلى قائلها نسأل الله تعالى التوفيق لذلك دائما. [ بستان العارفين للنووي ]
يعني:دين نصيحت دئ او دجملي څخه دنصيحت دادئ چي يوناشنا فايده بايد دهغه ويونكي ته منسوبه كړل سي ، نوچي څوك دغسي وكړي الله پاك به يي په علم اوحالت كښي بركت كښيږدئ ، اوكه څوك دبل چا خبره داسي بيان كړي چي ګويا هغه دده ده نوهغه سړئ ددي لائق دئ چي دخپل علم څخه دي ګټه پورته نكړي اونه دي دده په حال كښي بركت كښيښودل شي، اوتل اهل علم همداسي كول چي (ويل كړل سوي) فائدي به يي دهغوي ويونكو ته منسوبولي. الله پاك دي تل ددي كار توفيق راكړي.
او إمام سيوطي رحمه الله فرمايي:
ومن بركة العلم وشكره عزْوُه إلى قائله.[ المزهر في علوم اللغة]
يعني بركت دعلم او دهغه شكر آداء كول دادي چي نسبت يي وويونكي ته وسي.
همدا راز په فتاوي الشبكة الإسلاميه كي راځي:
حرًّمت الشريعة انتحال الرجل قولاً لغيره أو إسناده إلى غير من صدر منه، وقضت بضرورة نسبة القول إلى قائله والفكرة إلى صاحبها لينال هو دون غيره أجر ما قد تنطوى عليه من خير، أو يتحمل وزر ما قد تجره من شر.
[فتاوي الشبكة الإسلامية برقم17339]
يعني: شريعت حرام كړئ دئ داچي څوك دي دبل چا قول ځان ته منسوب كړي، اويادي وهغه چاته منسوب كړي چي هغه قول يي نوي كړئ. اوديوچادقول نسبت كول هغه ته ځكه ضروري دئ چي كه يي په هغه قول كي ښيګڼي نغښتي وي نوپرهغه قول باندي مرتب ثواب ودته ورسيږي نه وبل چاته ،‌اوكه يي په قول كي بدي نغښتي وي نوګناه يي هم ودته ورسيږي.
خلاصه داچي دبل چاليكنه اويا تصنيف په خپل نامه كول:
ü . دليكني حيثيت او اعتبار له منځه وړي.
ü . په صورت كي دتغيير ،‌دليكني څخه ګټه اخيستل ستونزمن كوي.
ü . داصلي ليكونكو اومصفينو ياد اودهغوي په سيرت باندي دخبريدلو ليوالتيا ختمه وي.
ü . داصلي ليكونكو اومصنفينو زيار ايستل او دهغوي خدمات له خلګو پټوي.
ü . إنسان دعلمي غلا مرتكب كيږي.
ü . إستعدادونه ورسره وژل كيږي.
ü . دالله پاك دشكر څخه إنسان محروم كيږي.
ü . دقصد په صورت كي إنسان ديهود اويا منافقينو سره پداسي عمل كي مشابه كيږي.
ü . دشريعت دمخالفت له كبله إنسان دګناه مرتكب، معنويات يي ختم اوبركت يي دعلم څخه وركيږي.

نوبايد زمونږ ليكوالان، مبلغين او ددين رسوونكي دغه خبره پوره په پام كي ونيسي ترڅويي الله پاك په خدمت كي هم بركت كښيږدي اودګناه كولو څخه هم وژغورل شي .

۱۳۹۴/۰۲/۲۷

موخۍ په اسلام کی:

موخۍ په اسلام کی: 
ددی لپاره چی پوره مو سر خلاص شی ، چی آیا په اسلام کی موخۍ شته او که یا؟ او کڅوک دغسی نکاح کوی، آیا نکاح درسته ده او که یا؟ او چه په حدیث کوم نفی اویانفی راغلیدی، مصداق کوم شئ دئ؟ لومړئ به راشودموخۍ دلفظ تحقیق ته چی په عربی کی ورته " شغار " وایی. 

په احادیثوکی: 
1. حَدَّثَنَا عَبْدُ اللهِ بْنُ يُوسُفَ ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ ، عَنْ نَافِعٍ ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُمَا أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنِ الشِّغَارِ وَالشِّغَارُ أَنْ يُزَوِّجَ الرَّجُلُ ابْنَتَهُ عَلَى أَنْ يُزَوِّجَهُ الآخَرُ ابْنَتَهُ لَيْسَ بَيْنَهُمَا صَدَاقٌ. [ صحیح البخاری 5112] 
ژباړه: دعبدالله ابن عمر رضی الله تعالی عنهما څخه روایت دئ، چی رسول اکرم صلی الله علیه وسلم د" شغار " څخه منع کړیده، او " شغار " دادئ: چی څوک خپل لور بل چاته په نکاح ورکوی داسی چی هغه بیا ودته خپل لور ورکوی، او په مابین کی ددوی مهر نوی. 
بل ځای کی امام بخاری رحمه الله ددغه حدیث روایت کوی وروسته فرمایی: قُلْتُ لِنَافِعٍ مَا الشِّغَارُ قَالَ يَنْكِحُ ابْنَةَ الرَّجُلِ وَيُنْكِحُهُ ابْنَتَهُ بِغَيْرِ صَدَاقٍ وَيَنْكِحُ أُخْتَ الرَّجُلِ وَيُنْكِحُهُ أُخْتَهُ بِغَيْرِ صَدَاقٍ.[صحیح البخاری]. 
ژباړه: - راوی وایی: - ما ونافع ته وویل:" شغار " څشئ دئ؟ هغه وویل: شغار دادئ، چی څوک دچالورکوی، اوهغه ته خپله لور ورکوی، بغیرله مهره، او یا دچاخور کوی، او هغه ته خپله خور ورکوی بغیر له مهره. 
او په سنن نسائی کی یی دموخۍ دتعریف لپاره ترجمة الباب ایښئ دئ، " تفسیر الشغار" او پورته دبخاری حدیث یی روایت کړئ دئ. 
اوپه صحیح ابن حبان کی یی ددی احادیثو لپاره داسی عنوان ایښئ دئ: ذكر الزجر عن أن يجعل بضع بعض النساء صداقا لبعضهن. 
یعنی ذکر دمنع ددی څخه چی دیوی ښځی عورت دی دهغی بلی لپاره مهر وګرځول کړه شی. 

په علم لغت کی: 
1. و " لا شغار في الإسلام " وهو أن يزوجه أخته على أن يزوجه الآخر أخته ولا مهر إلا ذاك.[اساس البلاغة ش غ ر] 
ژباړه: " په اسلام کی شغار نشته " هغه دیته وایی: چی څوک خپله خور چاته په نکاح ورکړی داسی چی هغه بیا ودته خپله خور په نکاح ورکړی او بغیر له دغه نور مهر نوی. 
2. الشِّغار بالكسر: نكاح كان في الجاهلية وهو أن يقول الرجل للآخر زوجني ابنتك أو أختك على أن أزوجك ابنتي أو أختي، على أن صداق كل واحدة منهما بضع الأخرى، كأنهما رفعا المهر وأخليا البضع كذا في الصحاح.[ أنیس الفقهاء صفحه 51]/ [الصحاح فی اللغة شغر] 
ژباړه: " شغار " په کسره سره هغه نکاح ده، چی دجاهلیت په زمانی کی وه، او هغه داده چی یوه سړی به بل ته ویل: خپله لوریا خور ماته په نکاح راکړه داسی چی زه بیاخپله لور یا خور تاته په نکاح درکوم پداسی ډول چی دهری یوی عورت دهغی بلی مهر دئ، نو ګویا دوی مهر ایسته کوئ، او عورت دښځی یی بی مهره ګرځوئ. 
3. والشِّغارُ بالكسر : أن تُزَوِّجَ الرجُلَ امرأةً على أن يُزَوِّجَكَ أُخْرَى بغيرِ مَهْرٍ صَداقُ كلِ واحِدةٍ بُضْعُ الأُخْرَى.[ القاموس المحیط فصل الشین صفحه 535] 
ژباړه: " شغار " په کسره سره، دادئ چی څوک یوه ښځه دبلی په مقابل کی په نکاح ورکړی بیله مهره ، او مهر دهری یوی دهغی بلی عورت کښیږدی. 
4. والشّغار : أن تُزوج الرجل امرأة ما كانت على أن يُزوّجك أخرى بغير مَهر.[المحکم والمحیط الأعظم الغین والشین والرآء]/ [ المخصص لابن سیده کتاب النساء] / 
ژباړه: " شغار " دادئ چی سړئ یوه ښځه چاته په نکاح ورکوی، چی هغه بیا ورته بله ښځه په نکاح ورکړی ، بغیرله مهره. 
5. ( شاغره ) مشاغرة وشغارا زوجه قريبته على أن يزوجه الآخر قريبته بغير مهر.[المعجم الوسیط حرف الشین جلد1 صفحه486] / [المغرب فی ترتیب المعرب ] / [تاج العروس من جواهر القاموس] 
ژباړه: " شاغره " یعنی خپله قریبه ښځه یی بل چاته په نکاح ورکړه داسی چی هغه به بیا خپله قریبه ښځه ودته په نکاح ورکوی بغیر له مهره. 
6. " لا شِغارَ في الإسلام " ، وهو أن يتزّوج الرجلان كل واحد منهما بأخت صاحبه أو بنت صاحبه ليس بينهما مَهر، وكان مِن فِعل أهل الجاهلية.[جمهرة اللغة ] 
ژباړه: " په اسلام کی شغار نشته" – حدیث دئ- او هغه دادئ چی دوه نفره هریو دخپل ملګری خور اویالور په نکاح کوی، چی په مابین کی یی مهر نوی، او داکار دجاهلیت په زمانی کی وو. 
داغسی په نورو کتابونوکی لکه: شرح حدود ابن عرفه،طلبة الطلبة فی الإصطلاحات الفقهیة، داسی تعریفونه د "شغار" لپاره راغلیدی. 

نو دپورتنی احادیثو او لغوی معناګانو څخه داسی نتیجه اخیستلای شو، چی " شغار " هغه نکاح ته وایی: چی دوۍ ښځی ترخپل مینځ په بدل اوعوض کی په نکاح ورکوی، او دهیڅ یوی لپاره مهر نه ایږدی، یعنی هره ښځه دهغی بلی مهر ګرځوی. 
نوپه اصطلاح کی دداسی نکاح لپاره څوصورتونه راځی: 
1. دهری ښځی لپاره جدا مهر ایږدی، نکاح دیوی معلقه تر نکاح دبلی نکوی. 
2. دهری ښځی لپاره جدا مهر ایږدی نکاح دیوی معلقه ترنکاح پوری دهغی بلی کوی. 
3. دیوی ښځی لپاره لا مهر نه مسمی کوی، او نه هم پکی دتعلیق خبره کوی. 
4. نه دښځی لپاره مهر مسمی کوی، او داسی هم وایی: چی هره ښځه په مقابل کی دهغی بلی ده. 

په لومړی صورت کی نکاح صحیح ده، دهری ښځی لپاره هغه مسمی مهر دئ، او دإبتدا څخه پردی صورت اطلاق دشغار« موخی » نکیږی، ځکه دا دواړی جداجدا دوستی دی. 
په دویم صورت کی نکاح صحیح ده، دهری ښځی لپاره مسمی مهر دئ، هغه شرط دتعلیق، دنکاح په حکم کی کوم تأثیر نه ایږدی ځکه داشرط فاسد دئ، شرط فاسد په نکاح کی هیڅ رول نلری. 
په دریم اوڅلورم صورت کی، دهری ښځی لپاره مهر مثل دئ، او نکاح هم صحیح ده ځکه داشرط فاسد دئ، شرط فاسد دنکاح دحکم په نفی کولو کی رول نلری. 
ددی داسی مثال دئ، لکه دلومړی سره څخه چی مهر معلوم نکړی، او یا په مهر کی داسی شئ ذکر کړی چی هغه مال نوی، لکه شراب او یاخنزیر. چی پدی دواړو صورتونو کی نکاح صحیح ده، او مهرمثل پر میړه باندی لازم دئ، چی ښځی ته یی ورکړی. 
پاتی شوه کومه خبره دنفی، چی په حدیث کی راغلیده، نوهغه دشغار دتعریف څخه له ورایه معلومیږی چی مراد هغه نکاح ده، چی دښځی لپاره هیڅ مهر ورنکړی، چی دداسی صورت دنکاح دانعقاد سره مونږ هم مخالف یو، دداسی کار کول ګناه لری، خو داچی څوک داسی نکاح وکړی بیا نو نکاح یی ولی درسته ده؟، هغه دلیل یی هم هغه دئ، چی نکاح په شروط فاسده باندی نه فاسدیږی. 
دلیل ورباندی لاندی اثر، اودفقهاؤ اتفاق دئ: 
عن عطاء الخراسانی: " أن علیا،وإبن عباس رضی الله عنهما سئلا عن رجل تزوج إمرأة وشرطت علیه أن بیدها الفرقة، والجماع، وعلیها الصداق، فقالا: عمیت عن السنة، وولت الإمر غیر أهله، علیک الصداق، وبیدک الفراق، والجماع". رواه الضیاء المقدسی فی " المختارة "(کنزالعمال 8:291 ) وهوصحیح علی قاعدة السیوطی رحمه الله. [ إعلاء السنن جلد11 صفحه 64] 
ژباړه: دعطاء خراسانی رحمه الله څخه روایت دئ، چی دحضرت علی او إبن عباس رضی الله تعالی عنهما څخه پوښتنه وسوه په باره کی دهغه سړی، چی دیوی ښځی سره یی نکاح کړیوه، ښځی پرده باندی داشرط ایښئ وو، چی جدایی(طلاق) او جماع به ددی پلاس کی وی، او پردی باندی به دمهر ورکول وی، نو دوی ورته وویل: چی دسنت څخه ړوند شولی ، او کاردی ونااهل ته سپارلئ دئ، مهر پرتاباندی دئ، او ستاپلاس کی جدایی(طلاق) او جماع ده. 

نو چی کله نکاح په شروط فاسده باندی نه فاسدیږ نو په پورتنی صورتونوکی نکاح صحیح ده، خو دښځی لپاره مهر مثل سته،. 
نوچی کله مهر مثل دښځی لپاره معین شو نور نو بیا دغه نکاح ته نکاح د" شغار " موخۍ نه ویل کیږی، ځکه شغار هغه وی کوم چی دښځی لپار ه پکی هیڅ مهر نه ورکول کیږی. چی دجاهلیت په زمانه کی هم دغسی کیدل. 
چی دغه خبره زمونږ دفقهی ډیرو کتابونو را اخستی ده. 
( ووجب مهر المثل في الشغار ) هوأن يزوجه بنته على أن يزوجه الآخر بنته أو أخته معاوضة بالعقدين وهو منهي عنه لخلوه عن المهر فأوجبنا فيه مهر المثل فلم يبق شغارا. [الدرالمختار باب المهر] 
ژباړه: واجب دئ مهر مثل په نکاح کی دموخۍ"شغار" اوهغه داده چی څوک خپله لور اویا خور چاته په نکاح ورکوی داسی چی هغه بیا ودته خپله لور یاخور په نکاح ورکوی په معاوضی ددواړو عقدینو، اوددی نکاح څخه نهی راغلیدی، ځکه پدی کښی مهر نشته، خو مونږ پکی مهر واجب کئ، نو بیاخو شغار پاتی نشوه. 
خوداچی خلګ داسی دوستۍ کوی، اوبیا ښځی ته مهر نه ورکوی، داده خلګو غلطه اصطلاح او ناروا کلتور دئ، ځکه په هرصورت کی مهر دښځی حق دئ، که نکاح دشغار وی او که بله نکاح وی مهر دښځی ثابت حق دئ، باید دښځی پلاس ورکول شی لکه خدای پاک چی په خپل پاک کلام کی فرمایی:« وَآتُواْ النِّسَآءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِن طِبْنَ لَكُمْ عَن شَيْءٍ مِّنْهُ نَفْساً فَكُلُوهُ هَنِيئاً مَّرِيئاً» [سورة النساء 4] 
ژباړه: ښځوته ددوی مهر په خوشحالۍ سره ورکړئ، کچیری دوی تاسو ته کوم شئ، په خپل رضایت اوطیب نفس درکړئ، بیایی نو په خوند وخوری. 

خومتأسفانه او له بده مرغه، چی اوس زمونږ خلګو دا خبره بیخی شاته غورځولیده، چی دښځی مهر ښځی ته پلاس نه ورکوی، بلکه دښځی پلار اویا وړونه یی نوش جان کړی. 
خو ددی کار دمنعه کولو لپاره باید ټول اهل وظیفه او اهل مسئولیت خپله دنده په پوره توګه سرته ورسوی، عملی دی ددی کار دبندیدلو لپاره مستقیما عملی او مؤثر اقدام وکړی، لومړئ دی علماء دځان څخه شروع کړی، بیادی وروسته پرعامو خلګو باندی دهغه دتطبیق کولو لاری چاری ولټوی، تشدید او اطلاق په احکامو کی یی دمخنیوی لپاره هیڅ مرسته نشی کولای. 
خوپدی خاطر چی ددی نکاح دصحت په باره کی ده علماؤ ترمینځ اختلاف دئ، نوځما خپل شخصی نظردادئ، چی احتیاط پکی دادئ، چی سړئ دی بیخی دچاسره دموخی " شغار " دوستی نکوی. او که څوک غواړی چی ځان داختلاف څخه وباسی نو همدغه کار یی دوتلو لار ده ، چی: دموخۍ دوستی دی دچاسره نکوی. 
دنورو مذاهبو کتابونو کی یی ددی نکاح په هکله داسی لیکلی دی: 

مالکی مذهب: 
"ونكاح الشغار باطل وهو أن يزوجه وليته على أن يزوجه الآخر وليته ولا مهر بينهما فإن سميا مهرا لهما أو لأحدهما صح النكاح المسمى فيه المهر ووجب صداق المثل". 
[التلقین کتاب النکاح ومایتصل به] 
ژباړه: نکاح د"شغار" موخی باطله ده، او هغه داده: چی څوک خپله قریبه ښځه چاته په نکاح ورکړی داسی چی هغه به بیا خپله قریبه ښځه ودته په نکاح ورکوی، او په مابین کی به یی مهر نوی، خوکچیری یی مهر ددواړو لپاره مسمی کړئ، او یایی دیوی لپاره مسمی کړئ، نو هغه نکاح صحیح ده کوم چی مهر پکښی ذکر سوئ دئ، او دښځی لپاره مهر مثل واجب دئ. 

حنبلی مذهب 
,فإن سموا مهرا مستقلا غير قليل ولا حيلة صح النكاح نصا,وإن سمى لإحداهما صح نكاحها فقط.[كشف المخدرات والرياض الزاهرات لشرح أخصر المختصرات کتاب النکاح] 
ژباړه: کچیری یی مسمی کړی پدی نکاح کی مستقل اوجدا مهر چی لږنوی، نونکاح په صراحت باندی صحیح ده، او کچیری یی دیوی لپاره مهر مسمی کړئ، نو تنها دهغی نکاح صحیح ده، نه دهغی بلی، نوددوی دکتابونو څخه داسی معلومیږی چی دپورتنی څلور صورتونو څخه ددوی په نزد لومړئ، دویم اوڅلورم صورت صحیح دئ. 

شافعی مذهب 
(قال الشافعي) فإذا انكح الرجل ابنته أو المرأة يلي أمرها من كانت على أن ينكحه ابنته أو المرأة يلي أمرها من كانت على أن صداق كل واحدة منهما بضع الاخرى ولم يسم لواحدة منها صداق فهذا الشغار الذى نهى عنه رسول الله صلى الله عليه وسلم فلا يحل النكاح وهو مفسوخ وإن أصاب كل واحد منهما فلكل واحدة منهما مهر مثلها وعليها العدة وهو كالنكاح الفاسد في جميع أحكامه لا يختلفان (قال الشافعي) وإذا زوج الرجل ابنته الرجل أو المرأة يلي أمرها على أن يزوجه الرجل ابنته أو المرأة يلى أمرها على أن صداق إحداهما كذا لشئ يسميه وصداق الاخرى كذا لشئ يسميه أقل أو أكثر أو على أن يسمى لاحداهما صداقا ولم يسم للاخرى صداقا أو قال لا صداق لها فليس هذا بالشغار المنهى عنه والنكاح ثابت والمهر فاسد ولكل واحدة منهما مهر مثلها إذا دخل بها أو ماتت أو مات عنها ونصف مهر مثلها إن طلقت قبل أن يدخل بها. [الأم للشافعی جزء 5 صفحه 82] 
ژباړه: امام شافعی رحمه الله ویلی دی: که چاخپله لور اویا هغه ښځه چی اختیاریی دده پلاس کی وو، هره ښځه چی وی ، بل چاته په نکاح ورکړه ،چی هغه به بیا خپله لور اویا هغه ښځه چی اختیار یی دده پلاس کی وو هره ښځه چی وی، ودته په نکاح ورکوی، داسی چی دهری ښځی عورت یی دهغی بلی مهر وګرځوئ، اود هیڅ یوی لپاره یی مهر مسمی نکړئ، نو دغه هغه موخۍ " شغار " ده کوم چی رسول اکرم صلی الله علیه وسلم ورڅخه منع کړیده، نودغه نکاح صحیح نده فسخ ده، 
خوکچیری بیا دهری ښځی سره یی میړه مقاربت کړئ وو، نو بیا دهغی لپاره مهر مثل دئ، او پردی باندی دعدی تیرول ضروری دئ، نو دا نکاح په ټولو احکامو کی داسی ده لکه فاسده نکاح هیڅ اختلاف نه سره لری( یعنی باید ددوی ترمابین تفرقه راوستل شی لکه په نکاح فاسد کی په نزد دشافعی مذهب). 
امام شافعی رحمه الله ویلی دی: که چا خپله لور اویاهغه ښځه چی اختیار یی دده پلاس کی وو، بل چاته په نکاح ورکړه، چی هغه به بیا خپله لور اویا هغه ښځه چی اختیار یی دده پلاس کی وو، ودته په نکاح ورکوی، داسی چی دهر ښځی لپاره یی مهر مسمی کړئ، که لږوی او که ډیر؛؛؛ او یاداسی چی دیوی لپاره یی مهر مسمی کړئ، خو دهغی بلی لپاره یی مسمی نکړئ، اویایی وویل: چی ددی ښځی لپاره ګرسره مهر نشته، نودغه بیا هغه منهی عنه موخۍ "شغار" ده، دلته نکاح ثابته ده، خو مهر فاسد دئ،بلکه دهری ښځی لپاره پوره مهر مثل کیږی، کچیری میړه ورسره مقاربت کړئ وو، او یاښځه یامیړه مړه شوی وه، او نیم مهر مثل کیږی کچیری یی ښځی ته طلاق ورکړی وی، مخکی تر مقاربت. 

خلاصه ددی بحث داده: چی په کوم حدیث کی چی ددی نکاح څخه نفی او یانهی راغلی دی، هغه پرخپل ځای باندی پاتی دی،په کوم صورت کی چی یی مونږ دنکاح دصحت خبره کوو، هغه وروسته تر مراعات کولو دشرائطو ددی حدیث مصداق نشی پاته کیدلای .خوداچی دنکاح دانعقاد دصحت په باره کی دعلماؤ اختلاف دئ، هغه هم ددغه احادیثو دسیاق، اطلاق او تقیید څخه رامنځ ته شوئ دئ. 
خو په حنفی فقه کی یی لنډ حکم دغه دئ، چی دپورتنی څلور صورتونو څخه لومړئ صورت ګرسر موخۍ نده، نکاح پکی مطلقا بیله کوم اختلافه صحیح ده، پاتی شوه دری نور صورتونه نو په هغوکی نکاح صحیح ده، په صورت کی دتسمیی دمهر، مسمی مهر، اوپه صورت کی داطلاق دمهر، مهر مثل دښځی لپاره لازم دئ.او مهر مهربه ارو مرو ښځی ته ورکوی. 
نوچی کله مهر ورکړل شی بیانو حکماً ورته موخۍ نه ویل کیږی، ځکه موخۍ هغه وی چی فقط دښځو ترمابین پکی معاوضه وی ، او دښځو لپاره هیڅ مهر نوی. 
والله اعلم وعلمه اتم