دويم سبب:
سالم محيط او ښه چاپېريال د انسان سره د استعداد په قوي کولو کې ډېره مرسته کوي؛ په دې معنی سره چې که انسان په داسي چاپېريال کې ژوند وکړي چې هلته ګناهونه نه کېږي، د انسان پر ذهن باندې روحي او فکري فشار نه راځي نو ارو مرو به په داسي محيط کې د انسان علمي استعداد وده کوي او جوړ استعداد به یې همداسي سالم پاتيږي او د انحطاط څخه به ژغورل کېږي.
الله تعالی فرمایي: ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ.[الروم 41]
ژباړه:ښکاره سو فساد په وچه او دريابونو کې په خاطر د هغو کارونو چې د خلکو لاسونو کړي دي د دې لپاره چې الله په دوی باندې وګالي جزاء د ځينو هغو اعمالو چې دوی کړي دي تر څو الله ته رجوع وکړي.
يعني د انسانانو د کارونو له وجهي په مځکه او دريابونو کې فساد ښکاره سوی دی. فساد عام دی که اقتصادي او مالي فساد وي که ځاني او معنوي فساد وي، که وچکالۍ راځي او برکتونه پورته کېږي دا هم فساد دی که ګمراهۍ، انحرافات او ناآرامۍ ډېريږي دا هم فساد دی، د استعداد ټيټ کېدل چې هم نا آرامي ده او هم سبب د انحراف کېږي دا هم فساد دی، خو هر ډول فساد چې وي سبب يې د انسانانو ناوړه کړه وړه دي.
نو که موږ غواړو د نورو فسادونو تر څنګ د استعداد د ټيټ كېدلو د فساد څخه هم ځانونه وساتو بايد خپل چاپېريال برابر کړو او د هر ډول ګناهونو او نافرمانيو څخه يې پاک کړو.
دا تجربه سوې خبره ده چې سالم محيط د انسان د طبيعت او استعداد په جوړېدلو کې ډېر مهم رول لري.
د چاپېريال خرابوالی لکه د انسان پر معنوياتو باندې چې منفي تأثير کوي همداسي په ښکاره بڼه هم د انسان پر ذهن باندې بده اغېزه کوي چې په نتيجه کې يې استعداد هم ورڅخه اغېزمن کېږي.
دوام لري...
مولوي نورالحق مظهري
