۱۴۰۲/۰۳/۲۳

د استعداد لوړېدلو اسباب:(لومړی برخه)

لومړی سبب: لومړی هغه شی چي د انسان علمي استعداد ورباندي ډېرېږي تقوی او پرهيزګاري ده، ځکه په تقوی باندي د انسان زړه ته سکون او اطمينان راځي، کله چي زړه ته سکون راغی د انسان درک به هم ورسره راټوليږي چي په نتيجه کي پر هر شي تمرکز وکړي هغه به ښه زده کوي او سم به يې حفظ کوي، د الله تعالی ذکر کول چي د تقوی پيدا کېدلو يوه ذريعه ده الله تعالي يې په اړه فرمايي: أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ.[الرعد۲۸] يعني خبر اوسئ چي د الله په ياد باندي زړونه آراميږي.
پدې خاطر چي د انسان ذهن بسيط دی په يو وخت کي ډېرو شيانو ته پاملرنه نسي کولای نو چي څومره ذهن راټوليږي او د پاشل کېدلو څخه نجات مومي په هماغه کچه يې قوت او ادراک هم قوي کيږي چي دا خپله د استعداد د لوړېدلو معنی ده او په تقوی باندي د انسان ذهن د پاشل کېدلو څخه نجات موندلی سي.
بله خبره داده چي د نيکو اعمالو پر کولو باندي چي د تقوی يوه ذريعه ده الله پاک د ښه ژوند ورکولو وعده کړېده او فرمايي: مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً...[النحل۹۷] يعني هر نارينه او ښځينه چي نيک عمل وکړي پداسي حال کي چي دی مؤمن وي زه به ورته پاک (ښه) ژوند ورکوم.
علامه ابن کثير رحمه الله ددې آيت په تفسير کي ليکلي دي: د ښه ژوند څخه مراد هغه ژوند دی چي پر ټولو راحتونو او آسانتياو باندي مشتمل وي.
او يقينا تر ټولو مهمه آسانتيا ښه ذهن او لوړ استعداد دی نو چي څوک نيک اعمال تر سره کړي او تقوی تر لاسه کړي د نورو راحتونو تر څنګ چي الله پاک به يې ورکوي د ښه استعداد څخه به يې هم برخمن کوي.
همدا راز د ګناه نه کول چي د تقوی لپاره بله ذريعه ده د انسان د استعداد لوړولو لپاره ډېر مهم سبب دی؛ يعني کوم خلګ چي د ګناه څخه ځانونه ساتي د هغوی به استعداد نسبت و هغه خلګو ته چي ګناه کوي ډېر قوي وي.
امام شافعي رحمه الله ته دا وينا منسوبه ده چي:
شَكَوْتُ اِلَي وَكِيْعٍ سُوْءَ حِفْظِي
فَاَوصَانِي اِلَي تَركِ المَعَاصِي
فَاِنَّ العلْمَ نُورٌمّنْ اِلَــهٍ
وَنُـورُاللهِ لاَيُعطَ لِعَـاصِي
ژباړه: ما خپل استاد ته د حافظې د بدوالي شکايت وکړ، هغه راته د ګناه پرېښودلو توصيه وکړه، ځکه علم د الله تعالی لخوا يو نور دی او د الله تعالی نور وګناهکاره انسان ته نه ورکول کيږي.
همدا راز د ګناه کول ددې لامل جوړېږي چي انسان دي د ډېر سخت او تنګ ژوند سره مخامخ سي چي طبعا پر استعداد به يې هم منفي تأثير ايږدي، د هغه چا په اړه چي د الله تعالی د ذکر څخه مخ اړوي الله پاک فرمايي: وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى.[طه ۱۲۴] ژباړه: څوک چي زما د ياد څخه مخ واړوي د هغه لپاره به ډېر تنګ ژوند وي او د قيامت په ورځ به يې موږ ړوند را حشر کوو.
د الله تعالی د ذکر پرېښودل چي د تقوی ختمېدلو يوه ذريعه ده ددې سبب جوړېږي چي انسان دي د ناوړه ژوند او خراب حالت سره مخامخ سي چي د استعداد ضعيف کېدل او استعداد د لاسه ورکول هم د خراب ژوند او ناوړه حالت يوه برخه ده.
پورته استدلال ته په کتو سره موږ وينو چي په تاريخ کي مسلمان پوهان او د استعداد خاوندان د څومره ډېري او لوړي تقوی خاوندان وه چي يقينا همدغه تقوی وه چي د نورو سببونو تر څنګ د دوی د لوړ استعداد سبب جوړ سوی وو.
تقوی غوره کړئ ترڅو ښه استعداد او قوي حافظه تر لاسه کړئ!
ليکنه: مولوي نورالحق مظهري

هیچ نظری موجود نیست: