د بيان او تبليغ آداب:

لومړی ادب: د بیان او تبلیغ لپاره لومړی ادب اخلاص دی؛ په دې معنی سره چې تبلیغ کوونکی باید تر ټولو مخکې خپل نیت سم کړي او په پوره اخلاص بیان وکړي.
په بیان کې اخلاص کول دوې مهمي ګټي لري: لومړی ګټه یې دا ده چې پر تبلیغ یې ثواب مرتب کیږي ځکه چې د اخلاص په درلودلو یې بیان د الله تعالی لپاره ګرځي چې طبعا الله تعالی ثواب ورته ورکوي، دویمه ګټه یې دا ده چې پر حاضرینو او مخاطبینو تأثیر کوي ځکه په بیان کې اخلاص د معنوي تأثیر پیدا کېدلو سبب جوړیږي چې ارومرو پر حاضرینو مثبته اغېزه کوي.
الله تعالی فرمایي:  وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ....[البینة5] ژباړه: دوی نه دي امر سوي مګر په دې باندي چې د الله تعالی عبادت وکړي په داسي حال کې چې خپل عبادت یواځي د الله لپاره وګرځوي، د باطل څخه حق ته مایل وسي.
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایی: إنما الأعمال بالنیات و إنما لکل امرئ ما نوی...[متفق علیه] ژباړه: یقینا چې عملونه په نیتونو پوري اړه لري او د هر انسان لپاره هغه څه سته چې نیت یې کړی وي.
دا چې د الله  لپاره اخلاص او نصیحت څه شی دی په لاندي اثر کې یې ښه بیان کیږي:
ژباړه: د ابي ثمامه څخه روايت دی چې حواريونو عيسی عليه السلام ته وويل: د الله لپاره اخلاص څشی دی؟ عيسی عليه السلام ورته وويل: د الله لپاره اخلاص دا دی چې يو څوک(ښه کار) کار کوي خو دا يې نه خوښيږي چې خلک یې ستاينه ورباندي وکړي.
او د الله لپاره نصيحت کوونکی هغه څوک دی چې د الله حق د خلکو د حق څخه مخکي شروع کوي، د الله حق ته د خلکو پر حق ترجيح ورکوي او چې کله دوه کارونه ورته پيدا سي چې يو د دنيا کار وي او بل د آخرت کار وي دی د آخرت کار د دنيا تر کار مخکي شروع کوي.
عَنْ أَبِي ثُمَامَةَ ، قَالَ : قَالَ الْحَوَارِيُّونَ : يَا عِيسَى ، مَا الإِخْلاَصُ لِلَّهِ ؟ قَالَ : أَنْ يَعْمَلَ الرَّجُلُ الْعَمَلَ لاَ يُحِبُّ أَنْ يَحْمَدَهُ عَلَيْهِ أَحَدٌ مِنَ النَّاسِ ، وَالْمُنَاصِحُ لِلَّهِ الَّذِي يَبْدَأُ بِحَقِّ اللهِ قَبْلَ حَقِّ النَّاسِ ، يُؤْثِرُ حَقَّ اللهِ عَلَى حَقِّ النَّاسِ ، وَإِذَا عُرِضَ أَمْرَانِ : أَحَدُهُمَا لِلدُّنْيَا ، وَالآخَرُ لِلآخِرَةِ ، بَدَأَ بِأَمْرِ الآخِرَةِ قَبْلَ أَمْرِ الدُّنْيَا.[مصنف إبن أبي شيبة35375]
دوام لري......
مولوي نورالحق مظهري

د امير د فرمان څخه د مخالفت ځيني تاوانونه:

۱ – د شرعي امير د فرمان څخه مخالفت شرعا حرام دی ځکه نو څوک چي يې کوي الله تعالی او رسول الله صلی الله عليه وسلم د ځان څخه خوابدي کوي.

۲ – د امير د فرمان په منلو کې د ظاهري تسليم تر څنګ ډېر معنويات هم پراته دي ځکه نو کوم کسان چې د امير اطاعت کوي کړه وړه به يې د مثبتو معنوياتو څخه ډک وي خو کوم کسان چې د امير د فرمان مخالفت کوي کړه وړه به يې د معنوياتو څخه خالي وي ځکه نو په کار کې به يې اخلاص نه وي، کار به يې د برکت څخه خالي وي او د پرمختګ پر ځای به ورځ تر بلي د انحاط لوري ته روان وي.

۳ – کوم کسان چې د خپل امير اطاعت نه کوي دا په تجربه ثابته سوې ده چې د دوی تر لاس لاندي خلک بيا د دوی اطاعت نه کوي.

۴ – کوم کسان چې د امير د فرمان څخه مخالفت کوي ارومرو به په خپل سريو اخته کيږي او داسي کارونه به ورڅخه کيږي چې ممکن آبرو يې پکښې ولاړه سي.

۵ – د امير د فرمان څخه مخالفت د شبهاتو او تهمتونو د پيدا کېدلو سبب جوړيږي او خلکو ته د خبرو کولو زمينه برابروي.

۶ – د امير د فرمان څخه مخالفت نورو مخالفتونو او سرغړونو ته لاره آواره وي او په ځينو مواردو کې ممکن خبره تر بغاوت پوري ورسوي.

۷ – د امير د فرمان څخه مخالفت انسان ته پر ناوړه کارونو او ضياع الحقوق جرأت ورکوي او د منفي تساهل مريضي ورته پيدا کوي.

۸ – د امير د فرمان څخه مخالفت بې اعتمادي او بې باوري پيدا کوي او د خدمت روحيه وژني.

۹ – د امير د فرمان څخه مخالفت د امير او مأمور تر منځ منفي تقابل پيدا کوي چې امير عکس العمل ته مجبوروي.

۱۰ – د امير د فرمان څخه مخالفت د تداوم په صورت کې د ډېرو ټکريو او ناخوالو سبب جوړيږي.

مولوي نورالحق مظهري

زموږ د واټساپ چینل ته د دې ځاي څخه داخل سئ.

د بانجڼ کلتور او پالېسي:

وايي: يوه ورځ امير بشير الشهابي خپل خادم ته وويل: بانجڼ ته مې اشتهاء سوېده.

خادم ورته وويل: الله دي بانجڼ ستا لپاره مبارک کړي زما مشره! بانجڼ خو د ټولو خوړو سردار دی، بې وازګو غوښه ده او بې اغزيو کب دی، بانجڼ هم پوخ خوړل کيږي او هم کباب.

امير ورته وويل: ما څو ورځي مخکي وخوړی زما معده يې په درد کړه.

خادم ورته وويل: د الله لعنت دي وي پر بانجڼ؛ ډېر دروند، سخت او بادک خواړه دي.

امير ورته وويل: په غم سې! ته څنګه په يو وخت کې د يوه شي هم ستاينه کوې هم غندنه؟

خادم ورته وويل: زه د امير خادم يم د بانحڼ خادم نه يم؛ چې کله امير ما ته ووايي: ښه. زه هم وايم: ښه. او چې کله امير ما ته ووايي: يا. زه هم وايم: يا.[جریدة الدستور]

عبرت: هيڅوخت د مشرانو سره د بانجڼ پر کلتور او پالېسۍ مه ځئ او د دوی سره پر هري خبري سر مه ښوروئ بلکې نېکه مشوره ورکړئ او ښه کارونو ته يې پام ور واړوئ؛ ځکه نيک مشاور هغه دی چې د خپل مشر نيمګړتياوې ورته په ګوته کړي او په ښه کارونو کې ورته نېکه مشوره ورکړي.

مولوي نورالحق مظهري

زموږ واټساپ ګروپ ته د داخلېلو لپاره دغه ځای کليک کړئ

صحابه وو نورو هیوادونو ته د کومو موخو لپاره لښکر کشۍ وکړې؟

د رسول الله صلی الله عليه وسلم په ژوند کې او د رسول الله صلی الله عليه وسلم د وفات څخه وروسته صحابه د اسلام د خپراوي لپاره ډېرو هيوادونو ته ولاړه او د دوی د دعوت او جهاد په نتيجه کې د نړۍ ډېر هيوادونه په اسلام مشرف شوه چې د هغې جملې څخه زموږ  افغانستان هم دی؛ نورو هيوادونو ته د صحابه وو د تللو او لښکر کشۍ هدف يواځي د الله تعالی د دين خپراوی او د اسلامي جغرافيا توسعه وه نور دنيوي او شهواني اغراض چې د جاهليت په زمانه کې خلکو د هغو لپاره لښکر کشۍ کولې صحابه وو نه درلودل ځکه چې د صحابه وو عدالت او ښېګڼه په قرآن، حديث او اجماع ثابته ده او څوک چې عادل وي هيڅوخت د شهواني او دنيوي موخو لپاره کوم کار نه کوي؛ دا چې د صحابه وو عدالت په قوي دلائلو ثابت دی نو څوک چې د صحابه وو په اړه ناوړه عقيده لري او صحابه په منفي لښکر کشيو متهم کوي نه تنها دا چې دغه کس د قرآن او حديث علم نه لري بلکې ايمان يې تر پوښتني لاندي راځي.

د ټول عالم اسلام محققين علماء د صحابه وو پر عدالت ځکه اتفاق لري چې د صحابه وو عدالت په قرآن او حديث ثابت دی او اسلامي امت د دوی پر عدالت اتفاق کړی دی له همدې امله ځيني هغه کسان چې صحابه په بې عدالتۍ او بې انصافۍ تورن کوي د اسلام د رښتيني دايرې څخه ځکه وتلي دي چې د قرآن او صحيح احاديثو خلاف خبره يې کړېده او دا خبره په قطعي لاسوند ثابته ده چې د قرآن او صحيح حديث مخالفت انسان د اسلام د دايرې څخه باسي.

د قرآن څخه د صحابه وو د عدالت پر ثبوت ښکاره آيتونه:

۱ ـ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ...[الفتح29]

ژباړه: محمد(صلی الله عليه وسلم) د الله رسول دی؛ او هغه کسان چې د ده سره دي د کافرانو په وړاندي سخت دي او تر خپل مينځ مهربان دي، دوی د رکوع او سجدې په حالت کې وينې چې د الله تعالی د احسان او خوشحالۍ غوښتونکې دي؛ د دوی(د ښېګڼو) نښې د دوی په مخونو کې د سجدې د اثراتو څخه ښکاري.

۲ ـ وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ.[التوبة100]

ژباړه: هغه مخکني لومړني کسان د مهاجرينو او انصارو څخه او د هغو کسانو څخه چې په نيکۍ يې د دوی پلوي کړې ده الله تعالی د دوی څخه خوشحال دی او دوی د الله تعالی څخه خوشحال دي او الله تعالی د دوی لپاره داسي جنتونه آماده کړي دي چې د درختو لاندي يې ويالې بهيږي؛ دوی به تل په دغه جنتونو کې وي؛ دا ډېره لويه بريا ده.

۳ ـ لَكِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ وَأُولَئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ.[التوبة 88]

ژباړه: مګر پيغمبر او هغه کسان چې ايمان يې راوړی دی او د ده سره يې په خپلو مالونو او ځانونو جهاد کړی دی د دوی لپاره ښېګڼي دي او دوی بريالي دي.

د احاديثو څخه د صحابه وو پر عدالت ښکاره دلائل:

د صحابه وو د عدالت خبره يواځي تر قرآن منحصره نده بلکې د احاديثو په مجموعه کې هم ډېر احاديث سته چې د صحابه پر عدالت دلالت کوي د بېلګې په ډول:

۱ - عَنْ عَبْدِ اللهِ ، رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَال خَيْرُ النَّاسِ قَرْنِي ثمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ...[صحيح البخاري۲۶۵۲]

ژباړه: عبدالله رضي الله عنه د رسول الله صلی الله عليه وسلم څخه روايت کوي چې هغه وفرمايل: غوره د خلکو زما زمانه ده وروسته بيا هغه کسان چې دوی ته نژدې وي وروسته بيا هغه کسان چې هغوی ته نژدې وي. 

نو کله چې صحابه رضي الله عنه د رسول الله صلی الله عليه وسلم د زمانې اوسېدونکي سوه نو غوره انسانان هم دي چې عدالت ورسره لازم دی.

۲ - عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ ، رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، قَالَ : قَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم : لاَ تَسُبُّوا أَصْحَابِي فَلَوْ أَنَّ أَحَدَكُمْ أَنْفَقَ مِثْلَ أُحُدٍ ذَهَبًا مَا بَلَغَ مُدَّ أَحَدِهِمْ ، وَلاَ نَصِيفَهُ.[صحيح البخاري۳۶۷۳]

ژباړه: د ابوسعيد خدري رضي الله عنه څخه روايت دی چې رسول الله صلی الله عليه وسلم وفرمايل: زما ملګرو ته ښکنځل مکوئ؛ که چيري يو ستاسي د احد د غره په اندازه سره زر صدقه کړي زما د يوه صحابي د يوې پيمانې يا نيمي پيمانې مقدار ته نه رسيږي.

هدف د دې حديث څخه بيان د فضيلت او ارزښت د صحابه وو دی چې يو څوک د الله په لاره کې څومره ډېر لګښت وکړي ثواب يې د صحابه وو هغه لږ مقدار صدقې ته نه رسيږي.

۳ - عن عبد الله بن مغفل المزني قال قال رسول الله صلى الله عليه و سلم أصحابي : لا تتخذوهم غرضا بعدي فمن أحبهم فبحبي أحبهم ومن أبغضهم فببغضي أبغضهم ومن آذاهم فقد آذاني ومن أذاني فقد آذى الله ومن أذى الله أوشك أن يأخذه.[مسند احمد۱۶۸۴۹]

ژباړه: عبدالله بن مغفل مزني وايي: رسول الله صلی الله عليه وسلم وفرمايل: زما صحابه زما وروسته (د بدو خبرو) نشان مه نيسئ؛ څوک چې د هغوی سره محبت وکړي نو زما سره په محبت ورسره محبت کوي، څوک چې کرکه ورڅخه وکړي نو زما سره په کرکي کرکه ورڅخه کوي، څوک چې يې آزار کړي نو يقينا چې زه يې آزار کړی يم، څوک چې ما آزار کړي يقينا چې الله تعالی يې آزار کړی دی او څوک چې الله تعالی آزار کړي ارومرو به يې الله تعالی رانيسي/عذاب به ورکوي.

د صحابه وو پر عدالت ډېر دلائل سته آن تر دې چې علامه ابن الصلاح په خپلي مقدمې کې د صحابه وو پر عدالت اجماع را نقل کړېده او دا يې ويلي دي چې صحابه د شريعت ناقلين دي که دوی عادلين و نه ګڼل سي نو ټول شريعت تر پوښتني لاندي راځي.

د صحابه وو د عدالت موضوع دومره ډېره مهمه ده چې زموږ د عقائدو ټولو کتابونو دا موضوع را اخيستې ده او په ښکاره يې د صحابه وو پر عدالت دلائل ويلي دي له همدې امله که څوک د صحابه پر عدالت باور نه لري هغه کس ګمراه دی او د اسلامي امت د مستقيمي طريقې څخه وتلی دی.

کله چې د صحابه وو عدالت په قرآن، حديث او اجماع ثابت سو نو دا خبره ورسره لازمه ده چې صحابه هيڅ هيواد ته د چور او چپاوول لپاره نه دي تللي بلکې د اسلامي عقيدې د خپرولو او اسلامي جغرافيا د پراخولو لپاره تللي دي چې معتبر تاريخونه يې د حماسي قيصو او جهادي کارنامو څخه ډک دي.

ليکنه: مولوي نورالحق مظهري

زموږ واټساپ ګروپ ته د دغه لينک له لاري داخلېدلای سی.

د رمې په اړه د شرمښ پرېشاني:

څو ورځې وړاندي د ملګرو ملتونو ريپورټر ريچارج بنټ د افغانستان د ښځو په اړه خپل تشويش په ډاګه کړ او افغان حکومت يې د ښځو د حقونو په ترپښو لاندي کولو تورن کړ، نومړي د افغان ښځو په اړه ويلي دي چې په افغانستان کې د ښځو وضعيت ډېر خراب دی او د طالبانو حکومت يې حقونه نه ورکوي.

که څه هم د داسي کسانو لخوا د داسي خبرو کول کومه نوې خبره نده خو موږ يې په اړه د کره اسنادو پر بنسټ خپل نظر په لاندي ډول په ډاګه کوو:
لومړی خبره دا ده چې د داسي خبرو د تاريخي پس منظر او بک ګرونډ څخه ښکاري چې ريچارج بنټ يا يهودی دی، يا د يهودانو اجير دی او يا هم ساده لوحه ناپوه دی ځکه په تاريخ کې د اسلام او اسلامي حکومتونو په وړاندي د داسي خبرو کول د دغو کتګوريو انسانانو کار دی له همدې لکه په عموم کې چې د داسي خلکو خبري هيڅ اعتبار نه لري د ريچارج بنټ خبره هم هيڅ معتبر وزن او ارزښت نه لري زموږ مسلمانان بايد غوږ ورباندي و نه نيسي.

دويمه خبره دا ده چې د ښځو په اړه د هغه چا خبره د قبول وړ ده چې خپله يې د ښځو حقونه مراعات کړي وي نه د بنټ غوندي انسانانو خبري ځکه نه تنها دا چې دوی د ښځو حقونه ندي مراعات کړي بلکې د ښځو پر حقوقو يې نه جبران کېدونکې تېرۍ کړي؛  په غربي نړۍ کې ښځه د انساني ټولني څخه ايستل سوې بلکې د يوې دنيوي ګټي او بازاري توکي په توګه استفاده ورڅخه کيږي چې نن دا حقيقت ټولو هوښیارانو انسانانو ته په مشاهده معلوميږي، نو د دوی خبري د ښځو په اړه داسي دي لکه شرمښ چې د رمې په اړه د تشويش خبره کوي.

درېيمه خبره دا ده چې د بنټ خبري د هغو د ښمنانو د خبرو انعکاس او ايکو ده چې تل په شعوري ډول د اوسني نظام په اړه منفي خبري کوي او د افغانانو سره د دښمنۍ له امله د افغان ولس او حاکم نظام په وړاندي نړيوال ذهنيتونه خرابوي چې دا خبره خپله په صراحت د بنټ څخه سوې هم ده ځکه نوموړي پر افغان حکومت تورونه لګولي او نړيوال يې هڅولي تر څو يې د حکومت په صفت په رسميت و نه پېژني، د همدې خبري پر اساس داسي ويلای سو چې ريچارج بنټ دا خبري د افغانو ښځو سره د خواخوږۍ په سبب نه دي کړي بلکې د طالبانو سره يې د دښمني په خاطر کړي دي نو زموږ مسلمان ولس بايد ډېر هوښيار وسي او د داسي معاندينو او ضدګرو انسانانو خبرو ته غوږ و نه نيسي.
مولوي نورالحق مظهري

زموږ واټساپ ته د داخلېدلو لپاره دغه لينک کليک کړئ.

د متکبر د تکبر ماتول ثواب لري:

تکبر ډېره لويه ګناه ده خو پر متکبر انسان تکبر کول ثواب لري او صدقه ده ځکه که متکبر ته تواضع وکړې نو دی نور هم ګمراه کيږي او که تکبر ورباندي وکړې بيا تنبيه کيږي له همدې امله امام شافعي رحمه الله فرمايلي دي: پر متکبر انسان دوه ځله تکبر وکړه. 

امام زهري فرمايلي دي: د دنيا پر زامنو باندي تکبر کول د اسلام ټينګ پيوند دی. 

د امام ابوحنيفه رحمه الله څخه روايت دی: تر ټولو ظالم انسان هغه څوک دی چي داسي چا ته تواضع کوي چي هغه ورته هيڅ پاملرنه نه کوي. 

علماؤ ويلي دي: کله نا کله تکبر د متکبر د تنبيه لپاره وي نه د ځان لوړولو لپاره نو بيا خو داسي تکبر ښه دی لکه پر جاهلانو او اغنياؤ تکبر کول.

او يحيی بن معين رحمه الله فرمايلي دي: هغه څوک چې په خپل مال سره پر تا تکبر کوي پر هغه باندي تکبر کول تواضع او عاجزي ده يعني ښه کار دی.

التَّكَبُّرُ عَلَى الْمُتَكَبِّرِ صَدَقَةٌ؛ لِأَنَّهُ إذَا تَوَاضَعْت لَهُ تَمَادَى فِي ضَلَالِهِ وَإِذَا تَكَبَّرْت عَلَيْهِ تَنَبَّهَ.

وَمِنْ هُنَا قَالَ الشَّافِعِيُّ تَكَبَّرْ عَلَى الْمُتَكَبِّرِ مَرَّتَيْنِ وَقَالَ الزُّهْرِيُّ التَّجَبُّرُ عَلَى أَبْنَاءِ الدُّنْيَا أَوْثَقُ عُرَى الْإِسْلَامِ .

وَعَنْ أَبِي حَنِيفَةَ رَحِمَهُ اللَّهُ تَعَالَى أَظْلَمُ الظَّالِمِينَ مَنْ تَوَاضَعَ لِمَنْ لَا يَلْتَفِتُ إلَيْهِ وَقِيلَ قَدْ يَكُونُ التَّكَبُّرُ لِتَنْبِيهِ الْمُتَكَبِّرِ لَا لِرِفْعَةِ النَّفْسِ فَيَكُونُ مَحْمُودًا كَالتَّكَبُّرِ عَلَى الْجُهَلَاءِ وَالْأَغْنِيَاءِ.

قَالَ يَحْيَى بْنُ مُعَاذٍ: التَّكَبُّرُ عَلَى مَنْ تَكَبَّرَ عَلَيْك بِمَالِهِ تَوَاضُعٌ.[بريقة محمودية]

مولوي نورالحق مظهري

زموږ د واټساپ ګروپ ته د داخلېدلو لپاره دغه ځای کليک کړئ.

تجار او سرمايه دار ورور ته!

ای هغه وروره چې الله تعالی درته مال او سرمايه درکړې آيا غواړې  داسي کار وکړې چې د الله تعالی ډېر خوښيږي؟ آيا غواړې داسي کار وکړې چې د فرائضو وروسته الله تعالی ته غوره او بهتره کار وي؟ 

که يې غواړې نو د اختر په مبارکو ورځو کې خپل ناداره او ناتوانه وړونه د مرستي کولو څخه مه هېروه!

که ته د دوی سره د کالو، اختري او شيرينۍ په رانيولو کې مرسته وکړې يقينا چې تا هغه کار کړی چې د الله تعالی ډېر خوښيږي ځکه چې تا پر خپل ورور خوشحالي راوستلې ده او پر مسلمان باندي د خوشحالۍ راوستل د الله تعالی ډېر خوښيږي.

په حديث شريف کې راځي: ژباړه: د عبدالله ابن عباس رضي الله عنه څخه روايت دی چې رسول الله صلی الله عليه وسلم وفرمايل: د فرائضو څخه وروسته الله تعالی ته ښه عمل، پر مسلمان باندي د خوشحالۍ راوستل دي.

او په بل حديث شريف کي راځي: ژباړه: د رسول الله صلی الله عليه وسلم څخه پوښتنه وسوه چي کوم کارونه ښه دي؟ هغه ورته وويل: پر مسلمان باندي د خوشحالۍ راوستل؛ چې لوږه يې ليري کړې/موړ يې کړې، لڅوالی يې پټ کړې/کالي ورکړې او اړتيا يې ورته پوره کړې.

که د اختر په ورځو کي موږ نور مسلمانان د ځانه سره په خوشحالۍ کې شريکان کړو تر دې نو لوی ثواب او ډېر ښه کار کوم دی؟

ګرانه وروره! که ستا پر شا اوخوا مسکينان شتون لري د هغوی سره مرسته وکړه که شتون نه لري کولای سې د ليري مسلمانانو سره مرسته وکړې او خپلي پيسې د باوري کسانو په لاس ورکړې چې مسکينانو ته يې ورسوي او الله تعالی تا د هغو کسانو څخه وګرځوي چې الله تعالی ورسره ډېره مينه او محبت لري.

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّهُ تَعَالَى عَنْهُ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:إِنَّ أَحَبَّ الأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ بَعْدَ الْفَرَائِضِ إِدْخَالُ السُّرُورِ عَلَى الْمُسْلِمِ.[المعجم الکبير للطبراني۱۰۹۱۶]

سئل رسول الله صلى الله عليه و سلم اي الاعمال افضل قال ادخالك السرور على مؤمن اشبعت جوعته او كسوت عريه او قضيت له حاجة.[المعجم الکبير للطبراني۵۰۸۱]

مولوي نورالحق مظهري

زموږ د واټساپ ګروپ ته د دې ځايه داخلېدلای سی.

محترمو حاجيانو صاحبانو ته!

محترمو حاجيانو صاحبانو! تاسي دواړو مبارکو حرمينو ته د ډېر مبارک عمل لپاره تللي ياست؛ د داسي نيک عمل لپاره تللي یاست چې رسول الله صلی الله عليه وسلم د هغو دريو نیکو کارونو څخه ګنلی دی چې ټول مخکني ګناهونو ورباندي ورانیږي او انسان د ګناه څخه داسي په پاکیږي لکه تازه چې د مور څخه زېږېدلی وي او تاسي هغو مبارکو ځايونو ته تللي یاست چې د ټولي مځکي پر مخ غوره او بهتره ځايونه دي او د علماؤ په قول په مکه مکرمه کې ۱۵ ځایونه دي چې هلته د انسان هره مشروعه دعا قبليږي.

ستاسي نېک عمل او د ځای حرمت ته په پام تاسي بايد د خپلو مناسکو په درشل کې اسلامي امت ته دعاګاني هم وکړئ په ځانګړې توګه د غزې او سوريې مسلمانانو ته چې د نړيوالو کفارو او منافقينو لخوا اورونه باندي بل شوي دي.

حاجيانو صاحبانو! فلسطين د مسلمانانو لومړی قبله ده او يواځي د مسلمانانو ملکيت دی خو نن يې موږ وينو چې اسرائيلو اشغال کړی او يهودي غاصب دولت يې پکې جوړ کړی، موږ يې وينو چې اشغالګر صهيونستيان د ورځي په سلهاوو مسلمانانو چې ډېری يې ښځي او ماشومان دي په شهادت رسوي او د غزې ښکلی ښار يې په بمباريو لوټي او خاوري کړی دی؛ دا په داسي حال کې ده چې ټول اسلامي هيوادونه ورته ګوري او ننداره يې کوي خو له بده مرغه هيڅ داسي اسلامي هيواد چې د فلسطين سره پوله لري او يا يې له مخکې د اسرائیلو سره روابط درلودل ندی پیدا شوی چې د فلسطينیانو سره خواخوږي وکړي او د اسرائیلو سره لږ تر لږه روابط پرې کړي.

ځيني اسلامي هيوادونه لکه افغانستان چې د مرستي اراده لري هغوی بيا د لیري والي او ضعف له کبله مرسته نشي ورسره کولای نو يواځینی شی چې ستاسي فلسطيني وړونه يې ستاسي څخه انتظار لري او ستاسو لخوا بېله کوم لګښت څخه ورسره کېدلای شي هغوی ته د نصرت او استقامت دعا ده.
دعا ډېر ښکلی عبادت دی بلکې د عبادت مغز دی په خاصه توګه په حرمینو کې چې يواځي په مکه مکرمه کې لکه مخکې چې مو وويل ۱۵ د دعا قبلېدلو خاص ځايونه دي؛ هغو ځايونو ته ولاړ شئ او خپلو فلسطيني وړونو ته دعا وکړئ تر څو يې الله تعالی د اسرائيلو د ظلم څخه خلاص کړي او پوره نصرت يې په برخه شي.

لکه فلسطيني وړونو ته چې دعا کوی خپلو سوري وړونو ته هم دعا وکړئ چې د ډېرو کلونو څخه را پدې خوا د کفارو او منافقينو لخوا ځوريږي، همداسي خپل سوډاني مسلمانان وړونه هم له ياده مه باسئ چې  د خپلمنځي جګړې له کبله خواران د ډېرو سختو حالاتو سره مخامخ دي او خپلو سوماليايي او د نړۍ په نورو هيوادونو کې مسلمانانو وړونو ته هم دعا وکړئ تر څو يې الله تعالی د ظالمانو له منګولو څخه آزاد کړي او د سوچه اسلامي نظام خاوندان يې وګرځوي.

ګرانو حاجي صاحبانو! خپل هيواد افغانستان هم په دعا کې ډېر ياد کړئ تر څو يې الله تعالی د هر شرير او فتنه ګر څخه وساتي او اوسنی حاکم افغان نظام نور هم قوي او سمبال کړي؛ خپل هيواد او اوسني اسلامي نظام ته دعا وکړئ چې الله تعالی يې د هر مفسد د دسيسو او توطئو څخه محفوظ کړي او هغه کسان وشرموي چې زموږ د هيواد او اوسني نظام په اړه منفي اراده او ناوړه هدف لري.
مولوي نورالحق مظهري

د تکبر ګناه، ډولونه، لاملونه او درملنه:

ګرانه وروره او ګرانې خوري! تکبر او غرور هغه باطني ناروغي ده چې د انسان ظاهر او باطن دواړه بربادوي او د دې تر څنګ چې د مسلمان لپاره قطعي حرام کار دی ډېر زيانونه هم ورباندي مرتب دي له همدې امله په احاديثو کې راځي: لاَ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ كَانَ فِى قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ كِبْرٍ.[صحيح مسلم275] ژباړه: جنت ته به داخل نشي هغه څوک چې په زړه کې يې يوه ذره لويي/تکبر وي.

همداسي په بل حديث کې راځي: عن ابن عمر يقول: سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: من تعظم في نفسه، واختال في مشيته، لقي الله وهو عليه غضبان.[مساوئ الأخلاق 547]

ژباړه: عبدالله بن عمر رضي الله عنه فرمايي: ما د رسول الله صلی الله عليه وسلم څخه واورېدل چي ويل يې: هر څوک چې ځان غټ وګڼي او په تګ کې تکبر وکړي نو د الله سره به په داسي حالت کې ملاقات وکړي چې هغه به ورته په قهر وي.

يعني څوک چې ځان تر نورو خلکو لوړ او غټ ګڼي او په دې باور وي چې تر نورو خلکو بايد زما تعظيم ډېر وشي او يا د خپل تعظيم لپاره تکلف او کوښښ کوي، همداسي په رفتار او د نورو خلکو سره په چلند کې تکبر کوي دغه انسان به د قيامت په ورځ د الله تعالی سره په داسي حالت کې ملاقات وکړي چې هغه به ورته ډېر په قهر وي.

دغه انسان ته د الله تعالی قهر په دوه سببه دی يو دا چې ځان تر نورو خلکو لوړ ګڼي او په تکلف باندي ځان ته د تعظيم هڅه کوي، دويم دا چې تکبر کوي.

او په بل اثر کې راځي: وكان يحيى بن معاذ يقول: إِياكم والعجب، فإِنَّ الْعجبَ مهلكة لِأَهْلِه، وَإِنَّ الْعجب ليأكل الحسَنَات كَمَا تأكُلُ النَّار الحطب.[شعب الايمان 6861]

ژباړه: يحيی بن معاذ به ويل: ځانونه د لويۍ او غرور څخه وساتئ ځکه چې غرور خپل خاوند بربادوي او غرور د انسان نيکي داسي خوري لکه اور چې بوټي خوري.

غرور او لويي دېته و ايي چې انسان ته ځان ډېر غټ معلوميږي او داسي فکر کوي چې زه خو نو تر ډېرو خلکو غوره او بهتره يم چې په عربي ژبع مې کې ورته عجب او کبر وايي او دا په خپله معنی د تکبر ده.

تکبر هغه ناروغي ده چې د انسان شخصيت او حيثيت دواړه وژني ځکه د تکبر نتيجه رسوايي او خواري ده لکه په حديث کې چې راځي: مَنْ تَكَبَّرَ تَعَظُّمًا وَضَعَهُ اللهُ، وَمَنْ تَوَاضَعَ لِلَّهِ تَخَشُّعًا رَفَعَهُ اللهُ.[شعب الايمان7794] ژباړه: څوک چې د لويۍ له امله تکبر وکړي الله تعالی به يې کښته/خوار کړي او څوک چي د وېري له کبله عاجزي وکړي الله تعالی به يې لوړ/پورته کړي.

وروره او خوري! کله چې دي په زړه کې د تکبر اراده هم راځي دستي الله تعالی ته رجوع وکړه، توبه وباسه او استغفار وکړه؛ په استغفار او توبې مه شرمېږه ځکه چې په استغفار او توبې شرمېدل د منافقينو خصلت دی په قرآن عظيم الشأن کې د منافقينو په باره کې راځي: وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا يَسْتَغْفِرْ لَكُمْ رَسُولُ اللَّهِ لَوَّوْا رُءُوسَهُمْ وَرَأَيْتَهُمْ يَصُدُّونَ وَهُمْ مُسْتَكْبِرُونَ.[سورة المنافقين5] ژباړه: كله چې دوی ته وويل شي راسئ چې د الله رسول ستاسو لپاره بخښه وغواړي دوی خپل سرونه وپېچي او ته به دوی ووينې چي د دين/ استغفار څخه ممانعت کوي او دوی تکبر کوونکي دي.

نو هيڅ وخت په بښنه او توبه باندي مه شرمېږه، که دي خپل او الله تر مينځ ګناه کړېوي الله تعالی ته راجع شه او بښنه وغواړه، که دي د نورو مسلمانانو حق ضائع کړی وي او يا دي هم د کوم مسلمان پسې بدي خبري کړيوي نو بيا د هغه مسلمان څخه بښنه وغواړه او توبه وباسه.

د متکبر تکبر مات کړئ! 

که څه هم تکبر ډېره لويه ګناه ده خو پر متکبر باندي تکبر کول د دې ګناه څخه استثناء دی او صدقه بلل سوېده ځکه که متکبر ته تواضع وکړې نو دی نور هم ګمراه کيږي او که تکبر ورباندي وکړې بيا تنبيه کيږي له همدې امله امام شافعي رحمه الله فرمايلي دي: پر متکبر انسان دوه ځله تکبر وکړه، امام زهري فرمايلي دي: د دنيا پر زامنو باندي تکبر کول د اسلام ټينګ پيوند دی، د امام ابوحنيفه رحمه الله څخه روايت دی: تر ټولو ظالم انسان هغه څوک دی چې داسي چا ته تواضع کوي چې هغه و د ته هيڅ پاملرنه نه کوي، همداسي ويل سوي دي چې کله نا کله تکبر د متکبر د تنبيه لپاره وي نه د ځان لوړولو لپاره نو بيا خو داسي تکبر ښه دی لکه پر جاهلانو او اغنياؤ تکبر، يحيی بن معين رحمه الله فرمايلي دي: هغه څوک چې په خپل مال باندي پر تا تکبر کوي پر هغه باندي تکبر کول تواضع او عاجزي ده.

التَّكَبُّرُ عَلَى الْمُتَكَبِّرِ صَدَقَةٌ ؛ لِأَنَّهُ إذَا تَوَاضَعْت لَهُ تَمَادَى فِي ضَلَالِهِ وَإِذَا تَكَبَّرْت عَلَيْهِ تَنَبَّهَ.

وَمِنْ هُنَا قَالَ الشَّافِعِيُّ تَكَبَّرْ عَلَى الْمُتَكَبِّرِ مَرَّتَيْنِ وَقَالَ الزُّهْرِيُّ التَّجَبُّرُ عَلَى أَبْنَاءِ الدُّنْيَا أَوْثَقُ عُرَى الْإِسْلَامِ .

وَعَنْ أَبِي حَنِيفَةَ رَحِمَهُ اللَّهُ تَعَالَى أَظْلَمُ الظَّالِمِينَ مَنْ تَوَاضَعَ لِمَنْ لَا يَلْتَفِتُ إلَيْهِ وَقِيلَ قَدْ يَكُونُ التَّكَبُّرُ لِتَنْبِيهِ الْمُتَكَبِّرِ لَا لِرِفْعَةِ النَّفْسِ فَيَكُونُ مَحْمُودًا كَالتَّكَبُّرِ عَلَى الْجُهَلَاءِ وَالْأَغْنِيَاءِ.

قَالَ يَحْيَى بْنُ مُعَاذٍ: التَّكَبُّرُ عَلَى مَنْ تَكَبَّرَ عَلَيْك بِمَالِهِ تَوَاضُعٌ.[بريقة محمودية]

د اهل علم او جاهل د تکبر پرتله:

تکبر او حسد د انسان هر عمل خرابوي خو علم بيا بيخي ډېر او ژر خرابوي، د متکبر او حسود عالم په علم کې هيڅ ډول برکت نه وي او د علم څخه يې هيچا ته داسي ګټه نه رسيږي چې د هغه د اصلاح او سمون سبب دي وګرځي.

عام انسان تر ډېره بريده په تکبر او حسد باندي ځان ته تاوان رسوي خو اهل علم په تکبر او حسد ځان او ټولني ته تاوان رسوي.

په متکبر او حسود عام انسان پسې خلک نه ځي او د هغه په کړنو باندي دليل نه نيسي خو د متکبر او حسود عالم پسې ځيني خلک ځي او د هغه په کړنه دليل نيسي.

د عام انسان د تکبر او حسد څخه عنعنات او رواجونه نه جوړېږي خو د عالم په تکبر او حسد باندي په ټولنه کي ډېر ناوړه اصطلاحات او بې کاره دودونه جوړېږي او په مسلمانانو کې د عمل او اخلاقو هسته له منځه وړي.

د عام متکبر انسان په نسبت د عالم متکبر انسان مشترکات د شيطان سره ډېر دي نو ځکه يې په تکبر باندي شيطان ډېر خوشحاله کيږي.

د تکبر اړوند يادوني! 

1 - ای د الله بنده! ته د ځانه سره فکر وکړه! د کوچنۍ ناروغۍ او تبي طاقت نه لرې او په يو ګړي دي تر بستر رسوي، د وړوکي غم طاقت نه لرې او په چيغو دي را ولي او د لږي ستړيا طاقت نه لرې پر ځای دي کښېنوي نو بيا ولي تکبر کوې؟ ته نه يې خبر چې الله تعالی فرمايي: خلق الانسان ضعيفا. يعني انسان ضعيف پیدا سوی دی. خپل ضعف درک کړه او د تکبر څخه ځان وساته!

2 - ای د الله بنده! وظيفه چې هرڅومره غټه وي د دې ارزښت نه لري چې انسان يې د درلودلو په سبب تکبر وکړي او ځان تر نورو انسانانو وره او بهتره وګڼي.

3 - ای د الله بنده! ته نه يې خبر چي تکبر د شيطان او فرعون صفته خلکو کار دی؟ تکبر خو شیطان داسي خوار کړ چې د الله تعالی په لعنت يې ګرفتاره کړ او فرعون يې په داسي عذاب هلاک کړ چې د ټول عالم لپاره يې عبرت جوړ کړ.

4 - ای د الله بنده! تا هغه حدیث نه دی اورېدلی چې رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایي: د چا په زړه کي چې يوه زره تکبر وي هغه به جنت ته داخل نه شي.؟

5 - ای د الله بنده! تا هغه قدسي حدیث نه دی اورېدلی چې الله جل جلاله فرمایي: تکبر زما پټو دی څوک چې په هغه کې زما سره لانجه کوي یعني تکبر کوي زه به يې اور ته وغورځوم؟

6 - ای د الله بنده! تا هغه حدیث نه دی اورېدلی چې رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایي: هر څوک چې د الله تعالی پر مخلوقاتو تکبر وکړي الله تعالی به یې داسي بې ارزښته کړي چي آخر به یې اسفل السافلین ته ور واچوي؟

7 - او ای د الله بنده! ته چې هر څومره تکبر وکړې نه ځان ته ګټه په رسولای شې او نه هم بل چا ته تاوان، هسي خپلو سږمو ته باد مه ورکوه چې هرڅه وکړې آخر د نورو انسانانو غوندي ته هم يو انسان يې؛ د دوی غوندي ډوډې خورې او قضاء حاجت کوې، د دوی غوندي په ناروغۍ لوېږې او په اجل باندي مړ کېږې.

د تکبر ډولونه:

تکبر د متکبر په اعتبار پر درې قسمه دی:

1 – تکبر پر الله تعالی باندي؛ لکه فرعون چي کوی او دا تر ټولو بد تکبر دی.

2 – تکبر پر پيغمبرانو باندي؛ لکه بني اسرائيلو او مشرکينو د مکې چي کوی.

3 – تکبر پر بندګانو باندي چي څوک ځان پر بل مسلمان لوړ ګڼي او هغه ته په سپکه سترګه ګوري.

د تکبر  اسباب او لاملونه:

1 – بې عمله علم؛ هغه خلک چې په خپل علم عمل نه کوي همدغه علم يې د تکبر سبب جوړيږي او په خپل عمل پر نورو انسانانو تکبر کوي.

2 – بې اخلاصه او غير مقبول عمل؛ هغه خلک چې عمل يې د الله تعالی لپاره نه وي او الله تعالی ته د ده عمل مقبول هم نه وي نو په خپلو ځينو نيکو اعمالو تکبر کوي او ځان تر نورو انسانانو لوړ بولي.

3 – نسب او قوم؛ ځيني خلک د جاهليت زمانې د خلکو په څېر په خپل نسب فخر کوي او ځان تر نورو انسانانو لوړ بولي چي په نتيجه کي تکبر ورڅخه کيږي.

4 – ښايست؛ ځيني انسانان په خپل ظاهري ښايست مغرور وي او دا يې هېر وي چي  دا د الله جل جلاله يو احسان دی نو ځکه په خپل ښايست سره پر نورو انسانانو تکبر کوي.

5 – مال او دنيا؛ ځيني هغه خلک چې ډېر مال او دنيا ولري دا يې هېر وي چې دا ټوله الله تعالی راکړيدي او دا پر ما باندي د الله تعالی احسان دی نو ځکه په خپل مال او دنيا پر نورو انسانانو تکبر کوي او تر ناداره او مسکينانو خلګو ځان لوړ بولي.

6 – زور او چوکې؛ ځينو خلکو ته چي زور او چوکې ورکول سوې وي د دې پر ځای چې د الله تعالی شکر آداء کړي په خپلي چوکۍ او زور نازيږي او د نمرود په څېر پر نورو انسانانو تکبر کوي.

7 – د پلويانو ډېروالی؛ کله ناکله د پلويانو ډېروالی د تکبر او غرور لامل جوړيږي ځکه کم عقله انسانان تل د دنيا ظاهري برم او زور ته ګوري او په خلکو کي د ده مطرح کېدل يو ډول د ځان فطرتي حق بولي نو ځکه چي کله يې پلويان ډېر شي نو پر نورو خلګو تکبر او لويي کوي.

8 – ناپوهي او سرټمبګي؛ ځيني خلک بيا د پورته شيانو څخه هيڅ شی هم نه لري خو د نفس او شيطان په لمسون ځان ورته ډېر غټ معلوميږي ځکه نو پر نورو انسانانو تکبر کوي.

د تکبر درملنه:

د تکبر د درملني لپاره دوې لاري شته: لومړی دا چي د خپل زړه څخه بايد د تکبر ريښه وباسي هغه داسي چي ځان خوار وبولي، نورو انسانانو ته تر ځان په درنه سترګه وګوري او الله جل جلاله خاوند د عزت وبولي.

دويمه لاره يې دا ده چې د تکبر د اسبابو څخه ځان پاک کړي، هغه شيان چي له امله يې انسان ته تکبر پيدا کيږي د ځانه څخه ليري کړي د بېلګي په ډول: په خپل علم، اعمالو، نسب، ښايست، مال، قدرت، طرفدارانو او نورو دنيوي مادياتو فخر ونکړي همداسي د خپل عقل څخه په استفاده د ځان او نورو انسانانو په وړاندي خپل مسئوليت درک کړي.

مولوي نورالحق مظهري

د علم او مال توپير:( دويمه او آخري برخه)

د علم او مال تر منځ ځيني توپيرونه مو په لومړۍ برخي لیکنې کې ولیکل، ځيني دا دی په دې برخي کي ستاسي مخي ته ږدو:

۲۲ ـ امت د هغه چا پر احترام اتفاق لري چې د مال د ټولولو څخه ځان ليري ساتي او د هغه چا پر بد ګڼلو اتفاق لري چې ځان د علم د حاصلو څخه ليري ساتي.

۲۳ ـ د مال د بډايۍ سره وېره او عمګيني مل وي خو د علم د بډايۍ سره امن او خوشحالي مل وي.

۲۴ ـ په مال باندي بډا ارومرو د مال څخه جدا کيږي نو ځکه عذاب او درد ويني خو په علم باندي بډايي له خپل خاوند څخه نه جدا کيږي نو ځکه نه عذاب ويني او نه هم درد.

۲۵ ـ په مال باندي ښايست په هغو مستعارو کالو ښايست دی چې ارومرو به يې يوه ورځ اصلي خاوند ته سپاري خو په علم باندي ښايست په هغه ټينګ او کامله صفت باندي ښايست دی چې هيڅ وخت د خپل خاوند څخه نه جدا کيږي.

۲۶ ـ په مال باندي بډايي د نفس لپاره لوږه ده خو په علم باندي بډايي اصلي او حقيقي بډايي ده.

۲۷ ـ څوک چې د مال په سبب پرمختګ وکړي او عزتمند شي کله يې چې مال ختم شي پرمختګ او عزت يې هم ورسره ختم شي خو څوک چې د علم په سبب پرمختګ وکړي او عزتمند شي ورځ تر بلي يې پرمختګ او عزت ډېريږي.

۲۸ ـ د مال په سبب حاصل شوی خوند يواځي د تازه راتللو په وخت کې وي خو د دوام په وخت کې دغه خوند يا ختم کيږي او يا هم کميږي مګر د علم خوند هم د تازه راتللو په وخت کې وي او هم د بقاء په وخت کې وي البته د تازه راتللو په وخت کې يې  خوند نور هم پسې ډېريږي.

۲۹ ـ په مال باندي بډايي د دې غوښتنه کوي چې دی بايد د مال په لګولو د خلکو سره احسان او نيکي وکړي؛ که يې د نيکۍ دروازه پر ځان وتړله نو په خلکو کې په  بې خيره او بې ګټي مشهور شي نو خلک بغض ورسره کوي، بد يې وايي او سپکاوی يې کوي همداسي د دومره آفتونو ورته مخ شي لکه وچ بوټي چې په اور باندي سوځوې؛ کله چې دی په دې باندي پوه شي چې خلک يې بد ګڼي او سپکاوی يې کوي نو ارومرو يې زړه درد کوي او ډېر غمونه يې په زړه اوري او که د نيکۍ او ورکړي دروازه خلاصه کړي نو ارومرو ځينو ته به يې ورکوي او ځينو ته به يې نه ورکوي چې په دې کار سره د نوموړي په وړاندي د پاتي خلکو د دښمنۍ او کرکي دروازې را خلاصيږي؛ خو دغه آفات د علم بډايۍ او سرمايې ته نه پېښيږي ځکه د علم خاوند خپل علم هر چا ته ورکولای شي بلکې د ټولي نړۍ سره يې شريکولای شي او چې چا ته يې ورکړي د نورو سره يې د شريکولو امکان نه کميږي او چې څوک يې واخلي د هغه سره تل پاتيږي بلکې هغه يې نور پسې ډېرولای شي.

۳۰ ـ د مال را غونډول درې مهمي ستونزي او مهم مشکلات د ځانه سره لري:
۱ – د مال راټول د ځانه سره سختۍ، ستونزي او دردونه لري چې بېله هغو په لاس نشي راتللای.
۲ – د مال د راټولو وروسته هغه ساتنه او حفاظت غواړي چې په سبب يې خاوند سهار او ماښام د غمونو او ستړياوو سره مخامخ وي.
۳ – د مال د زائل کېدلو وروسته يې خاوند ته ډېري پريشانۍ او غمونه پيدا کيږي او دا چې ځيني وختونه د مال او خاوند تر منځ يې واټن رامنځ ته کيږي نو په سبب يې ډېري روحي نا آرامۍ د مال خاوند ته پيدا کيږي او دا چې د مال د پيدا کولو او لګښت په سبب په دنيا او آخرت کې د مال خاوند د څومره پوښتنو او ګروېږنو سره مخامخ کيږي دا خو لا بېله خبره ده؛ خو د علم خاوند نه تنها دا چې د داسي ستونزو څخه په آمان دی بلکې علم يې لذت او خوند ورته بخښي او چې څومره  يې علم ډېريږي په هماغه کچه يې حساب ورته آسانه کيږي.

۳۱ ـ ډېری وختونه د مال خاوند د مال سره د ډېر محبت له کبله د مرګ څخه کرکه کوي تر څو د خپل مال څخه نوره ګټه پورته کړي خو د علم خاوند د الله تعالی ملاقات ته تږی وي او تر دنيا يې د آخرت سره زړه ډېر تړلی وي.

۳۲ ـ ډېری وختونه د مال د خاوندانو نومونه د مړيني وروسته ختم شي او د خلکو هېر شي خو د علم خاوند که مړ هم شي ياد يې د خلکو سره پاتي وي.

۳۳ ـ زړه د بدن پاچا دی او علم يې ښايست او آمادګي ده؛ پاچا ارومرو د لښکرو شمېر او آمادګۍ ته اړتيا لري نو علم يې سورلي، آمادګي او ښايست دی او د مال څخه د خپل ځان او لښکر په آمادګۍ کې ګټه پورته کولای شي او په خپلو مهمو اړتياوو کې يې لګولای شي نو ځکه علم يې اصل او مال يې فرع شو.
مولوي نورالحق مظهري

د علم او مال تر منځ توپير:

لیکنه: يونس بن محمد الصباحي
ژباړه: مولوي نورالحق مظهري.
که څه هم حلال مال ډېر ښه شی دی او په درلودلو يې انسان ډېر څه لاس ته راوړلای شي؛ همداسي بېله مال څخه ډېر ښه کارونه دي چې نشي کېدلای خو چې کله يې د علم سره پرتله کړو بيا نو علم په ډېرو مراتبو تر مال غوره او ښه دی؛ لاندي هغه ځيني توپيرونه دي چې موږ را غونډ کړي او تاسي ته يې نشر کوو:
۱ ـ علم د انبياؤ ميراث دی او مال د پاچاهانو او اغنياؤ ميراث دی.

۲ ـ علم خپل خاوند ساتي او د مال خاوند خپل مال ساتي.

۳ ـ مال په مصرف او لګښت کميږي خو علم په مصرف او لګښت ډېريږي.

۴ ـ د مال خاوند چې کله مړ شي مال ورڅخه پاتيږي خو د علم خاوند چې کله مړ شي علم قبر ته ورسره داخليږي.

۵ ـ علم پر مال حاکم دی خو مال پر علم نشي حاکم کېدلای.

۶ ـ مال مسلمان، کافر، ښه سړي او بد سړي ټولو ته حاصليږي خو ګټور علم يواځي مسلمان او ښه سړي ته حاصليږي.

۷ ـ عالم ته پاچاهان او تر هغوی کښته خلک اړتيا پيدا کوي خو د مال خاوند ته نيستمند او وږي خلک اړتيا پيدا کوي.

۸ ـ نفس د علم په حاصلولو او راټولولو عزتمند او صفا کيږي خو مال نه نفس صفا کوي، نه يې کمال ته رسوي او نه يې هم د ښو خلکو د ستايني وړ ګرځوي بلکې د مال په ډېرېدلو نفس نور هم نيمګړي کيږي، بخالت ورته پيدا کيږي او حرص يې ورسره ډېريږي.

۹ ـ مال انسان سرکښۍ، فکر او تکبر ته رابولي خو علم انسان عاجزۍ او عبادت ته رابولي.

۱۰ ـ علم د نفس ساتونکی دی او هغي نيکمرغۍ ته يې رسوي کوم چې نفس له هغې لپاره پيدا شوی دی خو مال د نفس او رښتيني نيکمرغۍ تر منځ پرده ده او نفس د ډېرو کمالاتو څخه راګرځوي.

۱۱ ـ څوک چې په علم کې غني وي هيڅ وخت په علمي ډګر کې نه مسکين کيږي خو په مال باندي غني هر ګړی د مالي مسکنت سره مخامخ وي.

۱۲ ـ مال خپل خاوند د ځان محبت او بندګۍ ته رابولي خو علم بيا انسان د الله تعالی محبت او بندګۍ ته  رابولي.

۱۳ ـ د علم محبت او د علم طلب د هر طاعت او عبادت لپاره اصل او سبب دی خو د مال محبت او طلب د هري ګناه لپاره اصل او سبب دی.

۱۴ ـ د بډا انسان ارزښت په مال کې دی او د عالم ارزښت په علم کې دی؛ کله چې د بډا انسان مال ختم شي ارزښت يې هم ورسره ختم کيږي خو د عالم ارزښت ځکه نه ختم کيږي چې علم يې نه ختم کيږي بلکې د ممارست په شرط ورځ تر بلي يې علم ډېريږي چې هم مهاله يې ارزښت هم ورسره ډېريږي.

۱۵ ـ د پيسو ماهيت د بدن ماهيت ته ورته دی او د علم ماهيت د روح ماهيت سره ورته دی او د دوی ترمنځ توپير د روح او بدن ترمنځ توپير دی؛ يعني لکه بدن چې له منځه ځي مال هم له منځه ځي او لکه روح چې له منځه نه ځي علم هم له منځه نه ځي.

۱۶ ـ عالم ته که د ده د علم په اندازه د علم په عوض کې مال ورکړل شي نه يې مني خو هوښيار بډا انسان چې کله د علم عزت او ارزښت و ويني او کمال يې درک کړي ارومرو يې زړه غواړي چې خپله ټوله سرمايه د علم په عوض کې ورکړي. يعني عالم خپل علم پر مال نه سودا کوي خو داسي هوښيار بډا چې د علم په ارزښت پوه وي دېته حاضر دی چې خپل مال په علم باندي سودا کړي.

۱۷ ـ ډېری انسانان چې د الله تعالی اطاعت کوي د علم په ذريعه يې کوي او ډېری کسان چې د الله تعالی نافرماني کوي د مال په سبب يا د مال لپاره يې کوي.

۱۸ ـ عالم انسان په علم او حال باندي نور خلک الله تعالی ته رابولي خو د مال ټولوونکی انسان په خپل مال او حال نور خلک دنيا او مال ته رابولي.

۱۹ ـ د پيسو شتمني کيدای شي د خپل مالک لپاره د ډيرو ستونزو لامل شي، مګر علم د عالم او نورو انسانانو د ژوند لامل کيږي، او کله چې خلک يو څوک ويني چې دوی کنټرولوي او د هغه په لټه کې دي دوی د هغه سره مينه لري، د هغه خدمت او عزت کوي.

۲۰ ـ د دنيا څخه  انسان ته وهمي او خيالي خوند راځي او که يې په خپلو شهوتونو او خواهشاتو کې ولګوي نو بيا حيواني خوند ورته راځي خو د علم خوند عقلي او روحاني خوند دی چې د فرشتو د خوند او لذت سره ورته دی.

۲۱ ـ د ټول امت هوښياران پر دې اتفاق لري چې د مال په ټولولو کې ډېر حرص او لوټماري ناوړه عمل دی او انسان بايد ځان ورڅخه وساتي خو د علم په ټولولو او حاصلولو کې زيار ايستل ښه کار دی بلکې د انسان لپاره کمال دی او انسان د ستايني او تقدير وړ ګرځوي.
دوام لري.....

د اسرائيلو ظلم او د نړۍ ناتواني:

د اسرائيلو څخه د امريکا، بريتانيا او فرانسې قاطع ملاتړ، د عربي هيوادونو بې غيرتي، د اسلامي نړۍ بې اتفاقي او د ټولي نړۍ غفلت د اسرائيلو په وړاندي نن ټوله نړۍ عاجزه او ناتوانه کړېده ځکه نو اسرائيلو ته يې دومره جرأت ورکړی دی چې د ټولي نړۍ په مخ کې په غزې او رفح کې ټول وژنه کوي او د ملګرو ملتونو په غونډو کې د اسرائيلو نماينده د ټولي نړۍ د نماينده ګانو په مخ کې د فلسطينيانو په وړاندي د ظلمونو د درېدلو لپاره پرېکړه ليک څيري او کچرې ته يې وراچوي.

پر فسلطينيانو د ټولو ظلمونو اصلي سبب امريکا، بريتانيا او فرانسه هيوادونه دي ځکه که دوی په قطعي توکه د اسرائيلو هر اړخيزه مرسته نه کولای هيڅ وخت اسرائيلو داسي جرأت نشو پيدا کولای.

په دويم قدم کې عربي هيوادونه ډېر سخت ملامت دي ځکه که دوی د اسرائيلو په وړاندي د مخالفت ږغ پورته کړی وای او د هغوی سره يې خپلي مرسته درولي وای هيڅ کله به اسرائيلو داسي تېره ښکرونه نه وای پيدا کړي.

په درېيم قدم کې هغه اسلامي هيوادونه ډېر سخت ملامت دي چې اسرائيلي حکومت يې په رسميت پېژندلی او لا هم د اسرائيلو سره سياسي، نظامي او اقتصادي اړيکي ساتي او لا هم د دوی په هيوادونو کې اسرائيلي سفيران ديپلوماتيکي حضور لري.

او په څلورم قدم کې ټوله نړۍ ځكه ملامته ده چې د اسرائيلو په وړاندي يې د امريکا له ويري ډېر د نرمۍ او تسامح پاليسي غوره کړېده له همدې امله اسرائيل ورځ تر بلي خپلو ظلمونو ته دوام ورکوي او د ټولو عقلي او بين المللي اصولو پر خلاف د غزې او رفح ښارونو مځکي لاندي کوي او مظلوم اوسېدونکې يې وژني.
مولوي نورالحق مظهري