فکري خپلواکي څشی دی؟
فکري استقلال دېته وايي چي يو څوک د فکر په کولو او تصميم نيولو کي خپلواک وي او د هر شي په اړه ځان ته مستقل فکر لري، په دې معنی سره چي په اراده او تصميم کي تزلزل او وسوسه نلري او د هر چا پسې نه روانيږي بلکي په هره موضوع کي ځان ته آزاد او پوره فکر لري البته په شرعي چوکاټ کي د ننه.
د فکري خپلواکۍ ځيني ګټي:
فکري استقلال هغه لوی نعمت دی چي الله تعالی يې هر چا ته ورکړي نو يقينا چي هغه ته يې ډېر خير او عظيم فضيلت ورکړی دی.
څوک چي فکري استقلال ولري يقينا چي هغه د فرد او ټولني لپاره د مهمو ګټورو نظرونو پر لټولو او وړاندي کولو تخليقي قدرت او وړتيا لري او د هغه څه په وړاندي چي دده پر شا اوخوا پېښيږي منطقي خپلواک دريځ غوره کولای سي.
څوک چي فکري خپلواکي ولري هغه هيڅوخت د بل چا د منفي فکر تابع نه جوړېږې ځکه نو ته په خپلواک فکر د نورو سره مبارزه کولای سې او هغوی ته ماتي ورکولای سې.
د فکري خپلواکۍ فلسفه دا ده چې هيڅوک ستاسو د فکر په څېر کار نسي کولای او نه هم بل څوک په تمامه معنی ستاسي نماينده ګي کولای سي ځکه نو ته بايد فکري خپلواکي ولرې تر څو په هر ځای او هره فيصله کي خپل استقلال په ثبوت ورسوې.
څوک چي فکري خپلواکي ولري هغه د انفرادي مفکورې د جوړولو، د نورو پسې د تللو څخه د ځان د آزادۍ، په ړندو سترګو د ساده تقليد څخه د ځان ساتني او د سختو کارونو د کولو استعداد پيدا کوي.
فکري استقلال په انسان کي داسي قوت پيدا کوي چي په مټ يې صحيح کلتور اختيارولای سي، تحقيق کولای سي، رغنده تنقيد کولاي او منلای سي او په ټولو معناوو د خپلواکۍ په هنر ځان ښايسته کولای سي چي په نتيجه کي فکري شتمني او هر اړخيزه نيکمرغي لاس ته راوړلای سي.
فکري خپلواکي فرد ته دا وړتيا هم ورکوي چې د واقعيت په اړه بحث وکړي او د واقعيت سره ټول ټکر شيان رد کړي، ترڅو په کړنو کي يې د منفي پايلو څخه مخنيوی وسي او ټول هغه شيان دفع سي چي دده په چاپېريال کي د واقعيت په زيان وي.
فرد د فکري خپلواکۍ په مرسته د ګڼو نظرونو او ليدلورو څخه حقيقت او واقعيت را ايستلای سي او ښه د بد څخه جلال کولای سي همداسي ځان د نورو د منفي نفوذ څخه خوندي کولای سي ځکه نو د خپلواک او مستقل فکر والا انسان څخه هيڅوک په خپله ګټه ناوړه استفاده نسي کولای او نه يې هم د نورو انسانان پر ضد کارولای سي خو ددې پر عکس څوک چي مستقل فکر نلري هغه تل د تزلزل په حالت کي وي او په هره خبره کي د هر چا پسې روان وي او همزمان د يوه شي په اړه د مثبت او منفي دواړو فکرونه کوي ځکه چي دوو جدا نفرو ورته معرفي کړی وي يوه د مثبت په نوم او بل د منفي په نوم، له بده مرغه چي دی خپله هم د تمييز او تفکيک فکر نلري.
فکري خپلواکي فرد، ملتونه او ولسونه د انحصار، تسلط او غلامۍ څخه خلاصوي او د پرمختګ او ځلېدلو لوري ته يې سوق کوي.
ولي هر فرد فکري خپلواکي غواړي؟
خپلواکي د کائناتو له پيدايښت څخه د انسان فطرت دی چي په درلودلو يې ځان ته داسي چاپېريال برابروي چې خپل حاضر ژوند او راتلونکی کنټرول کړي او د صحي رضايت مرحلې ته ځان ورسوي.
فکري خپلواکي له پولو او وېري پرته فکر کول او د خلاقيت او تخليقي افکارو خلاصول دي البته د مسلمان لپاره د ديني اصولو په چوکاټ کي د ننه.
فکري خپلواک انسان خپله آزادي ساتي او په هره موضوع کي بېله دې چي د نورو څخه متأثر سي خپل نظر په مستقله توګه داسي ورکوي چي دده نظر دده استازيتوب کوي او د بل هيچا د استيازيتوب ښکارندويي نه ورڅخه کيږي.
فکري خپلواک ځکه په هره مبارزه کي بريالی وي چي په ځان باور لري او تل د خپل فکر په استعمال کي صادقانه زيار باسي.
فکري خپلواکي له عزم او ارادې پرته نه راځي همداسي هڅو، تجربو، د احساساتو کنټرول او له خلکو سره تعامل ته اړتيا لري.
څنګه د فکري خپلواکۍ خاوند کېدلای سې؟
۱ - په ځان باور ولرئ ځکه چي په ځان باور د برياليتوب لومړی راز دی البته په ځان د باور معنی دا نده چي تاسي نو د نورو انسانانو سره مشوره مکوئ، بلکي معنی يې دا ده چي د ځان څخه بې موقف مه جوړوئ چي هر څوک يوه خبره درته وکړي تاسي یې بس ورسره منئ.
۲ - مثبت و اوسئ، خپل منفي په مثبتو بدل کړئ او د خلکو له منفي نظرونو څخه مه متاثره کېږئ ځکه چي د نورو څخه تأثر ستاسو په ذهني فعاليت بده اغيزه کوي.
۳ - صبر وکړئ ځکه صبر د ټولو مبتکرينو او متفکرينو ځانګړنه ده او ښکلي مثبت شيان وخت ته اړتيا لري او صبر د پيغمبرانو او رسولانو خصلت دی.
۴ – په کار کولو کي ډېر کوښښ وکړئ ځګه په استقامت، جديت، لېوالتيا، ارادې او هوډ سره هغه څه چې تاسو يې غواړی لاس ته راوړلای سی او په دې باندي پوه سئ چې هيڅ شی په آسانۍ سره لاس ته نه راځي.
۵ - خپل فکر تېز کړئ، په هره مسله کي چي تاسو ورسره مخ کېږی منطق وکاروئ، او د هغو پخوانيو باورونو د ردولو لپاره کار وکړئ چې ستاسو د مثبت منطق او فکر سره تضاد لري.
۶ - خپلو افکارو ته په ډېر غور سره پاملرنه وکړئ، ممکن تاسي په خپل ژوند کي ډېر فکرونه ووهی خو هر فکر مو بايد د غور او تحقيق څخه ډک وي تر څو د شعوري تېروتني او انحراف څخه وساتل سی.
۷ – د منل سوو متفکرو اشخاصو فکرونه پر ځان را ټول کړئ او د دوی لاره تعقيب کړئ او تر ټولو مهمه خبره دا ده چي پر ځان هغه خلګ راټول کړئ چي ستاسو د ننه عظمت ويني، ستاسو پر وړتياوو باور لري او ستاسو د هڅولو لپاره کار کوي.
۸ – په دې باندي باور ولرئ چي ټول کارونه مو کيږي ځکه باطني عقل ستاسو په بريا کي خورا لوی رول لري او تاسو کولای سی ټوله شيان ځانونو ته په خپله را جلب کړی او دا په ياد ولرئ چي يو يا څو ځله د خپلي ناکامۍ څخه مه مأيوسه کېږئ ځکه چي په هر شي کي پايلي ته اعتبار سته.
مولوي نورالحق مظهري
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر