دريم سبب: درېيم هغه شی چي د انسان علمي استعداد ورباندي لوړېږي د الله پاک په لاره کي کوښښ کول دي، په دې معنی سره چي سړی هر نيک کار کوي لومړی کوښښ پکښې وکړي او بيا يې په کولو کي خپل نيت صفا کړي يعني د الله لپاره يې وکړي.
دا معلومه خبره ده چي د علم زده کړه او تحصيل ډېر ښه کار دی ځکه نو که څوک په تحصيل کي د علم کوښښ وکړي او بيا د الله لپاره يې وکړي الله پاک به لاره د تحصيل ورته آسانه کړي چي په دې لاره کي يوه آساني د لوړ استعداد درلودل دي ځکه د لوړ استعداد سره علم ډېر آسانه وي. الله جل جلاله فرمايي: وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ [العنکبوت69]
ژباړه: هغه خلګ چي زموږ په لاره کي کوښښ کوي موږ به يې يقينا خپلو لارو ته هدايت کړو او يقينا چي الله د نيکوکارانو سره دی.
د الله تعالی په لاره کي کوښښ په هره مشروعه طريقه باندي کېدلای سي که طاعت وي، که د الله په لاره کي جنګ وي، که امربالمعروف او نهي عن المنکر وي، که تحصيل د علم وي او که نور شيان وي...
څوک چي غواړي لوړ علمي استعداد ولري لومړی بايد ډېر زيار وباسي؛ عرب شاعر وايي: بقدر الکد تکتسب المعالي ومن طلب العلي سهر الليالي. يعني د زيار په اندازه لوړي مرتبې لاسته راوړلای سې، او هرڅوک چي د لوړي مرتبې طلب کوي بايد شپې روڼي کړي.
د علم لپاره بل زيار دا دی چي انسان په خپل علم باندي عمل وکړي ځکه عمل د علم او پوهي ډېر والي ته نوره هم لاره آوار وي.
عمر بن عبدالعزيز رحمه الله فرمايي: إنما قصّر بنا عن علم ما جهلنا تقصيرنا في العمل بما علمنا، ولو عملنا ببعض ما علمنا، لأورثنا علما لا تقوم به أبداننا. [التفسير المنير]
ژباړه: دا چي موږ د هغه شيانو علم نه لرو چي نه په پوهيږو سبب يې دا دی چي موږ په هغه څه چي پوهيږو سم عمل نه دی کړی، که موږ په يوڅه د هغه علم عمل کړی وای چي موږ يې لرو نو موږ ته به داسي علم راکول سوی وای چي زموږ بدنونو نسو ټينګولای.
نو د علم په لاره کي زيار ايستل انسان ته استقامت ورکوي چي شيطان، نفس او منفي ګرايي ټوله ورڅخه ورک کيږي او ددې تر څنګ چي انسان په ځان باندي باور پيدا کوي يو قسم خوندور لذت ورته حاصليږي چي نور هم دی و تحصيل ته تشويقوي.
خپل نيت صفا کول او خپل کوښښونه د الله پاک لپاره ګرځول ددې سبب جوړېږي چي پر انسان دي د الله پاک لخوا معنويات نازل سي او الهامات دي ورته وسي چي يقينا استعداد او حافظه به يې دواړه قوي کيږي.
او په علم باندي عمل کول يو ډول تکرار دی او د علمي قوې لپاره سپورت دی چي د انسان استعداد ته د قوت او مطالعې مثبت چارچ ورکوي او ذهن يې ورباندي تېزيږي.
ځینو علماو داسي هم لیکلي دي چي انسان په هره برخه کي ددین کوښښ کوي نو الله پاک به ورته خاص الهام کوي ځکه د هر عبادت لپاره ځانګړی الهام موجود دی.
مولوي نورالحق مظهري
