رسانهها، چه تصویری، چه صوتی، چه چاپی و چه اجتماعی، همه وسایلی برای نشر اطلاعات هستند که هم میتوان از آنها استفاده درست کرد و هم استفاده نادرست. اما زمانی که رسانهها فاسد شوند یا به دست افراد نااهل بیفتند، فسادهای زیادی از آن پیدا میشود و زیانهای بزرگی به جامعه وارد میکند. برخی از این زیانهای عمده را در زیر بیان میکنیم:
فساد اخلاقی:
رسانههای مبتذل باعث گسترش فساد اخلاقی در جامعه میشوند، به ویژه جوانان را به فساد اخلاقی معتاد میکنند. در نتیجه، ارزشهای اخلاقی نادیده گرفته میشود و مردم به سوی بیبندوباری و فحشا سوق داده میشوند. نمونه تاریخی آن امپراتوری روم است که به دلیل نمایشهای مبتذل و انتشار فحشا به فساد اخلاقی گستردهای دچار شد. در عصر حاضر، دوره قبل از امارت نمونهای از این امر می باشد، جایی که آزادیهای رسانهای منفی، مردم را به انواع فساد و بیبندوباری کشاند.
برهم خوردن نظام خانوادگی:
انتشار محتوای نامناسب توسط رسانههای فاسد، نظام خانواده را مختل میکند، زیرا چنین رسانههایی برنامههایی منتشر میکنند که پیوندهای حقوقی میان اعضای خانواده را از بین میبرد. این امر باعث ایجاد نفرت و کینه بین پدر و پسر، برادران، زن و شوهر و سایر خویشاوندان میشود. نمونه بارز آن جوامع غربی هستند که به دلیل عدم رعایت حقوق خانوادگی، میزان طلاق و فروپاشی نظام سنتی خانواده در قرن نوزدهم و بیستم افزایش یافته است.
مسمومیت فکری و سیاسی:
رسانههای ناصالح افکار مردم را تخریب میکنند و سبب انحراف فکری و سیاسی در جامعه میشوند. در نتیجه، اعتقادات اسلامی و باورهای فطری مردم تضعیف شده و از هویت اسلامی و سیاست اسلامی بیگانه میشوند. نمونهای از این امر، تبلیغات اتحاد جماهیر شوروی کمونیستی در آسیای میانه بود که محبت به اسلام و نظام اسلامی را از دل مردم بیرون کرد. به همین دلیل، هرچند روسیه به لحاظ نظامی از کشورهای آسیای میانه خارج شده، اما از نظر فکری و سیاسی هنوز بر آنها مسلط است.
افزایش خشونت اجتماعی و جرایم:
رسانههای نادرست باعث افزایش میزان جرایم در جامعه میشوند، زیرا برنامهها و سریالهایی که منتشر میکنند، به نوعی روشهای ارتکاب جرم را به مردم آموزش میدهند. بسیاری از جرایم مانند آدمربایی، که سابقه طولانی دارد، در کشور ما در دوران جمهوریت افزایش یافت، زمانی که مردم به تلویزیونهای غیرمجاز و سریالهای خارجی روی آوردند و روشهای آن را یاد گرفتند. نمونه دیگر آن فیلمهای مبتذل هالیوود است که از دهه ۱۹۲۰ به بعد موجب افزایش خشونت و جنایات در جوامع غربی شده است.
تباهی و انحراف نسل جوان:
رسانههای فاسد، جوانان را از اصلاح، پیشرفت و دانش دور کرده و به سوی شهوتپرستی و انحراف اخلاقی سوق میدهند. تاریخنگاران معتقدند که یکی از عوامل سقوط حاکمیت مسلمانان در اندلس، انتشار فحشا و موسیقیهای مبتذل در میان جوانان بود که آنها را به سرگرمیهای بیهوده معتاد کرد و حس جهاد و فداکاری را از آنان گرفت. در عصر حاضر، برخی رسانهها با پخش برنامههای نامناسب، فیلمهای فاسد و سوءاستفاده از شبکههای اجتماعی، وجدان، عقل و استعداد علمی جوانان را نابود کردهاند.
ابزار جنگ فکری دشمنان:
دشمنان اسلام همواره تلاش کردهاند که از هر وسیلهای برای جنگ فکری علیه اسلام و مسلمانان استفاده کنند، که یکی از این ابزارها رسانههای فاسد است. آنها از طریق رسانهها، تهاجم فکری و فرهنگی خود را پیش میبرند و برای این کار، فعالیت رسانهای را به عنوان اولین انتخاب خود قرار میدهند. این رسانهها به طور آگاهانه یا ناآگاهانه به ابزار جنگ فکری علیه اسلام تبدیل میشوند و تبلیغات گستردهای را علیه آن انجام میدهند. نمونه بارز آن، تهاجم فکریای است که همزمان با حمله نظامی امپراتوریهای کفری به کشورهای اسلامی از طریق رسانهها انجام شده است.
تخریب و توهین به ارزشهای دینی و فرهنگی:
رسانههای مبتذل از طریق تبلیغات و دروغپردازی تلاش میکنند که ارزشهای دینی و فرهنگی را تخریب کرده و مورد اهانت قرار دهند. مطالعه تاریخ رسانهها نشان میدهد که رسانههای نادرست همواره سعی کردهاند که اهمیت مقدسات را در نظر مردم کمرنگ کنند. آنها شخصیتهای اسلامی را با عناوین ناپسند یاد کردهاند، که نمونه بارز آن، برچسب "تروریست" به مجاهدین و متهم کردن علمای دینی به سادهلوحی و شرارت است. در دوران خلافت عثمانی، زمانی که مسلمانان در حال پیشرفت بودند، یهودیان و منافقین با استفاده از رسانهها تبلیغات منفی علیه رهبران خلافت انجام میدادند و شایعات بیاساسی را در میان مردم منتشر میکردند. چنانچه سلطان عبدالعزیز را متهم کردند و مردم را بر علیه او تحریک نمودند تا اینکه او را معزول کردند و بعدا به شکل مرموز او را به شهادت رساندند.
ایجاد فاصله بین دولت و ملت:
رسانههای دشمن اسلام همواره تلاش میکنند که بین نظام حاکم اسلامی و مردم فاصله ایجاد کنند. آنها همواره نقاط ضعف نظام را برجسته کرده و دستاوردهای آن را پنهان میکنند. گاهی اوقات، این رسانهها برخی تحلیلگران منحرف را تحت عنوان "کارشناسان سیاسی" دعوت میکنند تا با تحلیلهای نادرست، مردم را فریب داده و علیه نظام تحریک کنند.
نویسنده: مولوی نورالحق مظهری