سمه سوله (صلح) زموږ غوښتنه ده:

سوله د مسلمانانو تر مینځ ډیره مهمه ده او چی کله د مسلمانانو ترمینځ شخړه او جګړه رامینځ ته کیږی باید نور مسلمانان یې ترمینځ سوله وکړی او طرفین خپله هم ترخپل مینځ دسولی راتګ ته هڅی وکړی.
خو کوم جوړجاړئ چی موږ ورته شرعا سوله ویلائ سو او راوړل یې د هرمسلمان دنده او وظیفه ده او په راتللو کی یې باید هرمسلمان نه ستړی کیدونکی هڅی اوکوښښونه وکړی هغه سوله چی دشریعت په چوکاټ کی دننه وی حرام ورباندی حلال نسی او حلال ورباندی حرام نسی.
لکه څرنګه چی په تفسیرسعدی کی یی د" والصلح خیر " آیت په تفسیرکی راوړی: وهو جائز في جميع الأشياء، إلا إذا أحل حراماً، أو حرّم حلالاً، فإنه لا يكون صلحاً، وإنما يكون جوراً.[تفسیرسعدی]
ژباړه: صلح په ټولو شیانو کی روا ده مګرهغه صلح چی حرام شئ حلال کړی، اوحلال شئ حرام کړی، ځکه چی دا صلح نسی کیدلای، بلکی دا ظلم دئ.
اوپه حدیث کی راځی: الصُّلْحُ جَائِزٌ بَيْنَ الْمُسْلِمِينَ ، إِلاَّ صُلْحًا حَرَّمَ حَلاَلاً ، أَوْ أَحَلَّ حَرَامًا.[ سنن ترمذی 1352]
ژباړه: صلح په مابین کی دمسلمانانو روا ده مګر هغه صلحه چی حلال شئ حرام کړی او یا حرام شئ حلال کړی.
خوددې خبری دمطمئن کیدلو لپاره چی سوله به ارومرو دشریعت موافقه وی، داضروری ده چی همیشه دی دسولی کولو مشرتوب او مدیریت دیو ربانی اوحقانی عالم په لاس ورکړل شی.
که په سوله کی لاندی ټکی په نظر کی ونیول سی نو موږ ورته شرعی او اسلامی سوله ویلائ سو:
۱ – د سولی په کیدلو کی چی کوم شرایط ایښودل کیږی هغه باید د شرعی اصولو موافق وی کنه نو داسی جوړجاړی ته موږ سوله نسو ویلائ.
۲ – د سولی په کیدلو سره باید دینی خدمتونه او د اسلام په دفاع کی فعالیتونه بند نسی کنه نو دا بیا سوله نسی کیدلائ.
۳ – د سولی په کیدلو سره باید اصولی او فروعی شرعی احکاموته سپکاوئ ونسی کنه نو دا بیا سوله نه بلکی ددین سپکاوئ دئ.
۴ – د سولی کیدل باید د فساد خپریدلو لامل جوړ نسی کنه نو دا بیا سوله نه بلکی د فساد کړکۍ را خلاصول دی.
۵ – لکه سوله چی باید د اسلامی اصولو په چوکاټ کی ترسره سی همداسی باید سوله د اسلامی حاکمیت اوشرعی نظام لپاره پیلامه سی که په کوم جوړ جاړی باندی د اسلامی حاکمیت او شرعی نظام هیلی او آرزوګانی له منځه ځی هغه سوله نه بلل کیږی.
۶ – سوله باید په مجموع کی د مسلمانانو لپاره د زور او قوت په بیه تمامه سی نه ده ناتوانۍ او استعمار په بیه.
۷ – سوله باید د ریښتینو مسلمانانو د غوښتنو ترجمانی وکړی نه داسی چی دهغوی دینی احساسات او جذبات دی ورباندی خاموش کړل سی.
۸ – د سولی راتلل تنها باید ددې لپاره نوی چی موجوده شخړه ختمه کړی بلکی د شخړی دختمیدلو ترڅنګ اسلامی وقار، دینی ارزښت او اخلاقی تهذیب هم دځانه سره ولری.
مولوی نورالحق مظهری